म्याग्दीमा ३१ नयाँ क्षयरोगका बिरामी फेला परेका छन्। जिल्लाका विभिन्न स्थानीय तहमा रहेका स्वास्थ्य चौकी, शिविर तथा बेनी अस्पतालमा खकार जाँच गराएकाहरु मध्ये चालु आवको ८ महिनामा तीन बालकसहित ३१ जनामा नयाँ क्षयरोगका बिरामी फेला परेका हुन्।
स्वास्थ्य कार्यालय म्याग्दीले विश्व क्षयरोग दिवसको अवसरमा सोमबार आयोजना गरेको कार्यक्रममा क्षयरोगको सङ्क्रमण भएकाको सम्पर्कमा रहेका व्यक्तिको खकार जाँच तथा लक्षण देखिएर स्वास्थ्य संस्थामा आएका बिरामीबाट नयाँ क्षयरोगी पत्ता लागेको प्रदेश जनस्वास्थ्य कार्यालय म्याग्दीले जनाएको छ ।
बेनी नगरपालिकामा १७, अन्नपूर्णमा ६, रघुगंगामा ३, मालिकामा २, धवलागिरी २ र मंगला गाउँपालिकामा १ जना क्षयरोगका विरामी भेटिएका प्रदेश जनस्वास्थ्य कार्यालय म्याग्दीका क्षयारोग फोकलपर्सन गणेश सुबेदीले जानकारी दिनुभयो।
गत आव २०८०÷८१ मा ४७ जना र आव २०७९÷८०मा ६३ जना क्षयरोगका विरामी भेटिएका थिए। गएको आव २०७७÷७८ मा ४८ जना क्षयरोगी पत्ता लागेका थिए। क्षयरोगबाट पिडित भएका १ व्यक्तिबाट बर्षमा १० जना सम्म थप संक्रमित हुन सक्ने खतरा रहन्छ ।
हल्का ज्वरो र पसिना आउनु, छाती दुख्नु र श्वास फेर्न गाह्रो हुनु, दुई हप्ता वा सोभन्दा बढी समयसम्म लगातार खोकी लाग्नु, तौल घट्नु, खान खान मन नलाग्नु, खकारमा रगतदेखिएमा खकार जाँच गर्नुपर्ने जनस्वास्थ्य अधिकृत राजेन्द्र सापकोटाले बताउनुभयो ।
नियमित औषधि खानुपर्नेमा बीचमा औषधि छोडेर पुनःबल्झिएर उपचारमा आउने गरेको निमित्त कार्यालय प्रमुख सापकोटाको भनाई छ । ‘अधिकांसमा फोक्सो र घाँटीका रोगी भेटिएको छ, नयाँ क्षयरोगी थपिने सम्भावना अधिक छ,’ जनस्वास्थ्य अधिकृत सापकोटाले भन्नुभयो ।
म्याग्दीमा बेनी अस्पताल, प्राथमिक स्वास्थ्य केन्द्र दरबाङ, ताकम, भुरुङ तातोपानी, शिख स्वास्थ्य चौकीमा खकार जाँचका लागि ल्याव रहेको छ।क्षयरोग माइक्रोव्याक्टेरियम टियुबरक्लोसिस नामक किटाणुका कारण सर्ने गर्छन। यो रोग हावाबाट सर्ने रोग भएकाले फोक्सोमा असर गर्छ। जिल्लाका सबै स्वास्थ्य संस्थाबाट यस रोगको औषधी निःशुल्क रुपमा उपलब्ध गराईन्छ।
म्याग्दीमा परीक्षणको दायरा बढाउँन नसक्दा सङ्क्रमितको बास्तविक संख्या पहिचानमा समस्या भइरहेको छ । क्षयरोगीलाई प्रत्यक्ष निगरानीमा औषधि सेवन गर्न लगाउने, तीनपटक परीक्षण गर्ने र सङ्क्रमितको परिवारका सदस्यको पनि खकार परीक्षणको कार्य म्याग्दीमा न्यून भएकाले समुदायस्तरमा क्षयरोगीको संख्या अत्याधिक हुनसक्ने जनस्वास्थ्यकर्मीको भनाई छ ।
म्याग्दीमा २३३ जना क्षयरोगी भएको अनुमान गरिएकोमा जम्मा ४७ परीक्षणको दायरामा रहेको बताइएको छ । क्षयरोग बालबालिका र महिलामा संक्रमणको जोखिम अत्याधिक हुन्छ । म्याग्दीमा नियमित औषधि सेवन गरेकाहरूमा निको हुने दर ९३.२ प्रतिशत छ ।
यसलाई जनस्वास्थ्यको दृष्टिकोणले राम्रो मानिन्छ । जिल्लाका सबै स्थानीय तहमा प्रयोगशाला र जनशक्तीको ब्यवस्थापन गर्न सकिएमा वडास्तरमै पुगेर खकार परीक्षण शिविर सञ्चालन गर्न सकेमा सङ्क्रमितको पहिचान गर्न सजिलो हुन्छ । हल्का ज्वरो र पसिना आउनु, छाती दुख्नु र श्वास फेर्न गाह्रो हुनु, दुई हप्ता वा सोभन्दा बढी समयसम्म लगातार खोकी लाग्नु, तौल घट्नु, खान खान मन नलाग्नु, खकारमा रगतदेखिएमा खकार जाँच गर्नुपर्छ ।
कार्यक्रममा पत्रकार महासंघ म्याग्दीका अध्यक्ष हरिकृष्ण गौतमले समाजमा तिरस्कृत हुने डरले क्षयरोगी खुल्न नसकेको अवस्थामा जनचेतनामुलकसहित विभिन्न माध्यमबाट बिरामीको पहिचानमा जोड दिनुभयो । निमित्त कार्यालय प्रमुख सापकोटाको सञ्चालन र फोकलपर्सन सुबेदीको सहजीकरणमा कार्यक्रम सम्पन्न भएको थियो।
