आजदेखि विक्रम सम्वत् २०८२ साल सुरु भएको छ । नयाँ वर्ष प्रारम्भ भएको पहिलो दिन आज नेपालमा र विदेशमा रहेका नेपालीहरुले हर्षोल्लासका साथ एक आपसमा शुभकामना आदानप्रदान गरी मनाइरहेका छन् ।
आज सूर्यले मीन राशि छोडेर मेष राशिमा प्रवेश गर्ने दिन, वैशाख सङ्क्रान्ति वा मेष सङ्क्रान्ति हो। यो वर्षको पहिलो दिन पनि हो। सूर्यको गतिमा आधारित भएकाले विक्रम संवत् शाश्वत छ भनी नेपाल पञ्चाङ्ग निर्णायक विकास समितिका पूर्वअध्यक्ष माधव भट्टराई बताउँछन्।
‘विक्रम संवत् ६० संवत्सरमध्ये एक हो र सूर्यसँग जोडिएको छ। त्यसैले यसलाई विक्रमादित्य संवत् भनिन्छ। सूर्यको गति र स्थिति अनुसार यो संवत् चल्छ। शक संवत्को विशेषता र इश्वी संवत्को व्यावहारिकता यसमा समावेश छ,’ उनले भने।
सूर्य मेष राशिमा प्रवेश गर्दा नयाँ वर्ष सुरु हुन्छ र मीन राशि छोड्दा पुरानो वर्ष सकिन्छ। यो वैज्ञानिक छ भनी विद्वानहरूको बुझाइ छ। यो संवत्मा सौरमान र चान्द्रमानको समन्वय पनि छ। कलि युग सुरु भएको तीन हजार ४४ वर्षपछि विक्रम संवत् सुरु भएको हो।
आज हरेक व्यक्तिले गत वर्षका कामको सफलता र असफलता मूल्याङ्कन गर्छन्। असफलता दोहोरिन नदिने र सफलता हासिल गर्ने योजना बनाउँछन्। बिहानै नुहाउने, घरआँगन सफा गर्ने, मन्दिरमा पूजा गर्ने, मीठो खाने, साथीभाइ र आफन्तसँग भेटेर शुभकामना साट्ने गरिन्छ। विश्वभरका नेपालीले वैशाख १ लाई नयाँ वर्षका रूपमा मनाउँछन्।
चान्द्रमान अनुसार चैत्र शुक्ल प्रतिपदाबाट सुरु हुने नयाँ संवत्सर चैत १७ देखि नै सुरु भएको छ। नेपाल पञ्चाङ्ग निर्णायक विकास समितिका अध्यक्ष प्रा श्रीकृष्ण अधिकारीका अनुसार चैत १७ देखि सिद्धार्थी नामको संवत्सर सुरु भएको छ।
वैदिक सनातन हिन्दू धर्ममा ६० संवत्सर छन्। यी संवत्सर अनादिकालदेखि चल्दै आएका छन्। पहिलो संवत्सरको नाम प्रभव हो। अहिले चलिरहेको सिद्धार्थी ५३ औँ संवत्सर हो।
