मन र मुटु एउटै शरीरका दुई यात्रु हुन्, तर कहिलेकाहीँ यिनीहरू एक अर्कालाई नै शत्रुजस्तो ठान्न थाल्छन्।
मुटु भावना बोकेको हुन्छ; माया, सम्झना, आशा, र पर्खाइको।
मन भने यथार्थतिर फर्किएको हुन्छ; तर्क, चोट, दूरी, अनि निर्णयको।
हामीले सोच्न खोज्छौं, “अब त बहकिनु हुन्न,” तर भित्र कतै मुटुले भने अझै पनि कसैको नाम बोकेर सास लिइरहेको हुन्छ।
हामी देखाउन खोज्छौं, “अब त बुझें, सब कुरा सकियो,” तर मनको कुनै कुनामा अझै पनि एउटा असमाप्त वाक्य बाँकी हुन्छ जुन मुटुले रातको मौनतामा दोहोर्याइरहन्छ।
यस्तै बेलामा समाजले पनि हामीलाई बिर्सिन दिंदैन।
हामी पीडामा हुन्छौं, उनीहरू टिप्पणीमा।
हामी मौन बसिरहेका हुन्छौं, उनीहरू प्रश्नहरू तेर्साइरहेका हुन्छन्
“यति दुखी किन? थोरै साहस गर न!”
“कसलाई देखाउन यत्रो पीडा?”
औँलाहरू उठ्छन् बिना बुझाइ, बिना संवेदना।
अनि हामी आफैंलाई प्रश्न गर्न थाल्छौं
मुटुको कुरा सुन्नु के साँच्चै कमजोरी हो?
के मुटुको भावना मनको तर्कसँग सधैं हार्नुपर्छ?
र, के सधैं अरूको अपेक्षाअनुसार बाँच्छु भनेर, आफूभित्रको आवाज दबाउनुपर्छ?
केही समयपछि मन थाक्न थाल्छ।
मुटु पनि बोल्न बन्द गर्न थाल्छ।
र हामी, बिस्तारै एक निष्प्राण शरीरझैं बाँच्न थाल्छौं
न त भावना, न त उद्देश्य।
बस्, दुनियाँलाई देखाउन एक अनुहार ‘सब ठीक छ’ भनेर।
तर साँच्चिकै यति सजिलो छ र आफूलाई हराउनु?
शायद होइन।
किनभने, हरेक झिनो पिडा, हरेक रातको आँसु,
हामी भित्रको त्यो खालि भएको ठाउँमा एउटा नयाँ आवाज बनाउँदै हुन्छ
“तिमी अझै बाँकी छौ।”
“तिमी अझै उठ्न सक्छौ।”
“तिमीलाई बुझ्न कुनै समाजको अनुमति चाहिँदैन।”
अन्त्यमा:
हो, कहिलेकाहीँ मन र मुटु उल्टो बाटो लाग्छन्।
औँलाहरू त उठ्ने नै छन्।
तर याद राख तिमी एक्लो हैनौं।
तिमीभित्र त्यो हिम्मत अझै बाँकी छ।
र त्यो हिम्मत नै हो, जसले तिमीलाई बाँधिएको घाउबाट स्वतन्त्र बनाउनेछ।
आज मनले तर्क गर्यो होला,
तर मुटु चुप लागेर पनि सही बाटो देखाइरहेको हुन्छ।
अनि त्यो बाटो सायद दुखदायी होला,
तर अन्त्यमा तिमी त्यहीं पुग्नेछ्यौ
जहाँ आफूभित्रको ‘म’ फेरि एकचोटि बाँसिन थाल्छ।
र त्यसबेला, तिमी शान्त भएर भन्न सक्नेछौ
“म फेरि आफू बन्न थालेकी छु।”
