Tuesday, April 29, 2025
22 C
Beni
22 C
Beni
Tuesday, April 29, 2025
Home Blog

गोबर र गहुँतबाट आम्दानी

0

जलजला गाउँपालिकाले गण्डकी प्रदेशको धवलागिरि क्षेत्रमै पहिलोपटक स्थानीय जातका गाईको संरक्षण अभियान थालेको छ ।

स्थानीय जातका गाई र हलगोरु पाल्ने कृषकलाई अनुदान दिने व्यवस्था मिलाएको जलजलाले वडा नं ७ धाइरिङको लालुङमा रहेको गण्डकी गोपाल गौशालालाई व्यवस्थित बनाउँदै गाईको गहुँत र गोबरलाई प्रशोधन गरी आम्दानी गर्न थालेको छ । गौशालाबाट उत्पादन भएको मल र गहुँत ‘प्याकेजिङ’का साथै विभिन्न धार्मिक कार्यमा प्रयोग गर्न मिल्ने सामान बनाउन थालिएको हो ।

गौशाला सञ्चालन गर्नका लागि सहयोगदाताबाट प्राप्त जिन्सीलगायत सहयोगलाई आइतबार एक कार्यक्रमको आयोजना गरी सार्वजनिक गरिएको हो । गौशालालाई गएको कात्तिकदेखि हालसम्म विभिन्न व्यक्तिले आफ्नो र परिवारको जन्मदिन, विवाहको वर्षगाँठ, पितृ उद्धार तथा विशेष दिनको अवसर पारेर स्वऐच्छिक रूपमा गाई पालनका लागि पराल, दानालगायतका सामान दान तथा सहयोग गरेका हुन्  ।

गौशालामा पालिएका गाईको गहुँतलाई प्रशोधन गरेर औषधि र धार्मिक कार्यका लागि बिक्री गर्ने र गोबरलाई प्राङ्गारिक मलका रूपमा उपयोग गर्ने योजना कार्यान्वयन गर्न थालिएको हो । गाईको गोबर प्रशोधन गरेर पूजा र सजावटका सामग्री बनाउन थालिएको गाउँपालिकाका अध्यक्ष राजुप्रसाद आचार्यले बताए। गौशालाका कर्मचारी ओमबहादुर केसी र तुलसीराम आचार्यले भारतको काशीपुर पुगेर गाईको गोबरबाट सामग्री बनाउने तालिम लिएर आएका छन्।

“गोबर प्रशोधन गरेर देवीदेवताका मूर्ति, धूप, ‘इकोप्रेसर म्याट’, चप्पल, भित्ते घडीजस्ता सामान बनाउन थालेको छौँ”, कर्मचारी आचार्यले भने, “गौशालामा आउने भक्तजनलाई बिक्री गर्ने, रोजगारी सिर्जना र आम्दानीको स्रोतका लागि गोबरबाट पूजा र सजावटका सामग्री बनाउन थालेका हौँ।” गहुँत प्रशोधन गर्ने उपकरणसमेत ल्याइएको उनले बताए।

गौशाला नजिकै रहेको धाइरिङ भूमे ठाकुरको थान, जलजला–हम्पाल क्षेत्रलाई धार्मिक पर्यटकीय गन्तव्य बनाउन पहल गरिएको गाउँपालिकाका उपाध्यक्ष दीपक आचार्यले बताए। “हिन्दू धर्मग्रन्थ रामायणमा उल्लेख गरिएको कालञ्जर पर्वत क्षेत्र जलजला गाउँपालिकाकै पहाड हो”, उनले भने, “यस क्षेत्रलाई कृषि र धार्मिक पर्यटनका रुपमा विकास गर्ने प्रयासमा हामी लागेका छौँ ।”

विक्रम संवत् २०७२ मा समुदायको अगुवाइमा स्थापना भएको गौशालामा हाल ५८ स्थानीय जातका गाई र बाच्छाबाच्छी छन् । करिब ११ वटा गाईबाट गौशाला सुरु गरिएको कर्मचारी ओमबहादुर केसीले बताए। “स्थानीय जातका गाई संरक्षण गरी धार्मिक र कृषि पर्यटनको विकास गर्ने उद्देश्यले गौशाला सञ्चालन गरिएको हो”, उनले भने, “गाई लोप हुन नदिनु नै गौशालाको उद्देश्य हो ।”

केसीका अनुसार स्थानीयले गौशालालाई गाईसहित प्रतिगाई बराबर रु एक लाख १० हजारले नगद पनि सहयोग गरेका छन् । स्थानीय टेकप्रसाद आचार्यले गौशालाका लागि ४० रोपनी जग्गादान गरेका थिए। दिउँसोको समयमा नजिकैको जङ्गलमा चराउन लैजाने गाई बाँध्नका लागि व्यवस्थित गोठ बनाइएको छ । बिहान–बेलुकी घाँस, पराल र दाना खुवाउने गरिएको छ ।

जलजला र हम्पालको राष्ट्रिय वन क्षेत्रलाई गौशालामा पालिने गाईका लागि चरन क्षेत्र बनाउन प्रस्ताव गरिएको छ । गाईको दाना, घाँस, पराल र तीनजना कर्मचारीको तलबका लागि वार्षिक रु २२ लाख खर्च हुने गरेको छ ।

गाईको महत्वका विषयमा समुदायस्तरमा सन्देश प्रवाह गराउन र गौशाला सञ्चालनका लागि आयस्रोत जुटाउन विसं २०७६ मङ्सिरमा मिलनचोकस्थित कालीगण्डकी किनारमा गौ महोत्सव आयोजना गरिएको थियो । महोत्सवमा रु तीन करोड २४ लाख सहयोग घोषणा गरिएको थियो । महोत्सवमा सङ्कलित रकमको ब्याज र दाताबाट सहयोग जुटाएर गौशाला सञ्चालन गरिएको हो।

गौशालाको थप भौतिक पूर्वाधार विकासका लागि चालु आर्थिक वर्षमा समेत गाउँपालिकाबाट रु एक करोड ४५ लाख बजेट विनियोजन गरिएका छभने सङ्घीय सरकारबाट पनि रु एक करोड ४५ लाख बजेट परेको अध्यक्ष आचार्यले जानकारी दिए।   रासस

बिनु सुवेदीलाई अम्बिका देवी ओली राष्ट्रिय पत्रकारिता पुरस्कार

0

वि.स.२०८१ (सन् २०२४) को ‘अम्बिका देवी ओली स्मृति राष्ट्रिय साहित्य तथा पत्रकारिता पुरस्कार’ पत्रकार बिनु सुवेदीलाई प्रदान गरिने भएको छ।

म्याग्दीको रघुगंगा गाउँपालिका वडा नं ३ मौवाफाँट निवासी सुबेदीलाई प्रदान गरिने ‘रुद्र–गौरी श्री–अम्बिका ओली प्रतिष्ठान’ले दिने यो पुरस्कारको राशि १ लाख ११ हजार १११ रुपैयाँ छ।

प्रतिष्ठानका अध्यक्ष गंगाप्रसाद ओलीले सोमबार (वैशाख १५ गते) जारी गरेको विज्ञप्तिअनुसार ‘पत्रकारितामा परम्परागत रूपमा रहेको पितृसत्तात्मक मान्यतालाई चिर्दै जोखिमपूर्ण पत्रकारितामा महिलाको नाम स्थापित गर्न पु¥याएको योगदानको कदरस्वरूप’ यसपटक सुवेदीलाई उक्त पुरस्कार दिन लागिएको हो।

विज्ञप्तिमा अगाडि भनिएको छ, ‘महिलाहरूको विषय नमानिने असहज र जोखिमपूर्ण राजनीतिक बिटको पत्रकारिताबाट विगत २० वर्षअघि १५ वर्षको कलिलो उमेरदेखि नै कलम चलाउन सुरु गर्नुभएकी बिनु सुवेदी विभिन्न आरोह, अवरोध र व्यवधानहरूका बीचबाट पत्रकारितालाई आफ्नो कर्म बनाई अभ्यासरत मूलधारका सञ्चारमाध्यममा पहिलो महिला सम्पादकका रूपमा स्थापित नाम हो।’

पत्रकारिताका क्रममा सुवेदीले हत्या र बलात्कारको धम्कीसमेत खेप्नुपरेको छ।मूलतः राजनीतिक विषयमा कलम चलाउने सुवेदीले सीमान्तकृत समुदायका मुद्दाका समाचार पनि प्राथमिकताका साथ लेख्ने गरेकी छन्।

यसैगरी ‘गौरादेवी ओली स्मृति राष्ट्रिय आदर्श आमा पुरस्कार’ एकल महिला अधिकार क्षेत्रमा ३० वर्षदेखि सक्रिय महिलाका लागि मानव अधिकार एकल महिला समूहलाई प्रदान गरिने प्रतिष्ठानले जानकारी दिएको छ।

राष्ट्रिय मानव अधिकार आयोगकी आयुक्त लिली थापाले स्थापना गरेको यस संस्थाले पाउने पुरस्कारको राशि पनि १ लाख ११ हजार १११ रुपैयाँ छ।

यस्तै १ लाख १ हजार १११ राशिको देवी ओली स्मृति राष्ट्रिय बाल पुरस्कार हेलम्बुकी ११ वर्षीया सदीक्षा पण्डित र नवलपरासीकी १४ वर्षीय त्रिदेव पौडेललाई प्रदान गर्ने निर्णय प्रतिष्ठानले गरेको छ।

सदीक्षा बालविवाह, महिला हिंसा, जातीय भेदभाव, महिनावारी र वातावरणसम्बन्धी अभियानमा सक्रिय छिन् भने पौडेलले १३ कविता, ९ कथा, १७ निबन्ध, ४ नाटक र ४० भन्दा बढी चित्र सिर्जना गरेका छन्।

यही वैशाख २० गते नेपाल पर्यटन बोर्डमा प्रतिनिधि सभाका उपसभामुख इन्दिरा राना मगरको प्रमुख आतिथ्यमा समारोह आयोना गरी उक्त पुरस्कार प्रदान गरिने प्रतिष्ठानले जनाएको छ।

मुस्ताङमा वर्षाले फुल्न लागेको स्याउका बोटमा असर

0

मुस्ताङमा वर्षाले फूल्न लागेको स्याउको बोटमा असर पुर्याएको छ । यसबाट स्याउ उत्पादन घट्ने प्रक्षेपण गरिएको छ ।

जिल्लामा स्थानीय जातका स्याउका बोटमा यसवर्ष निकै कम फूल फुलेको थिए । वर्षा भइरहँदा फुल्दै गरेका स्याउ बोटमा असर पुर्याएकाले यस वर्ष स्याउ उत्पादन कम हुने प्रक्षेपण गरिएको शीतोष्ण बागवानी विकास केन्द्र मार्फा फार्मका कार्यालय प्रमुख पद्मनाथ आत्रेयले जानकारी दिए।

उनले भने, “गत वर्ष धेरै फूल फुलेर स्याउ उत्पादन बढी भएको थियो । यसवर्ष बोटमा सञ्चित इनर्जी निकै कम हुँदा फूल पनि निकै कम फुलेको थिए । फुलेका फूल पनि हावा र पानीले असर ग¥यो । स्याउ बोटमा फूल धेरै फुल्न इनर्जी आवश्यकता पर्छ, बोटमा स्याउको फूल धेरै भए पनि अर्को वर्ष फूल फुलाउन स्याउ बोटले आवश्यक सञ्चित इनर्जी प्राप्त गर्न सक्दैन ।”

जिल्लामा गत वर्ष स्याउ उत्पादन राम्रो भएको केन्द्र प्रमुख आत्रेयले बताए। गत वर्ष सात हजार ३३० मेट्रिक टन स्याउ उत्पादन भएको थियो । यसभन्दा अघिल्लो वर्षभन्दा सात सय ३४ मेट्रिक टन स्याउ उत्पादन वृद्धि भएको थियो ।

जिल्लाका स्थानीय जातका स्याउ बगैँचा बोटमा फूल कम देखिए पनि उच्च घनत्व प्रविधिमा आधारित (हाइब्रिड) स्याउको बोटमा भने खासै असर नपुगेको केन्द्र प्रमुख आत्रेयले सुनाए। “हामीले कोवाङ, टुकुचे, मार्फा, स्याङ, ठिनी, जोमसोम र मुक्तिनाथका स्याउ बगैँचाका अवलोकन गरेका थियौँ, जहाँ स्थानीय जातका बोटमा फूल निकै कम देखिए पनि हाइब्रिड स्याउमा भने खासै असर परेको देखिएन ।”

यस वर्ष स्थानीय जातका स्याउ कम फल्ने लक्षण देखिए पनि हाइब्रिड स्याउ उत्पादनमा कुनै असर नपर्ने केन्द्र प्रमुख आत्रेयको भनाइ छ ।

जिल्लामा स्याउ उत्पादनका लागि मौसमसमेत प्रतिकूल बनेको छ । स्याउको फूल फुल्दै गरेको अवस्थामा निरन्तरको वर्षा र कुहिरोका कारण स्याउ बोटको फूलमा फल लाग्न बाधक बनेको हो । अगौटे जातका फलफूल यतिबेला फूल फुलेर फल लागिसकेका छन् ।

अगौटे जातलाई वर्षाले असर नपुर्याए पनि ढिलो फूल फुल्ने मध्यम जातका फलफूलखेतीलाई निरन्तरको वर्षा र कुहिरोले असर पुर्याउने केन्द्र प्रमुख आत्रेयले उल्लेख गरे।

यहाँ फरकफरक स्थानमा लगाएको स्याउ बगैँचामा तापक्रम घटीबढी हुँदा कुनै स्थानमा ढिलो फूल फुल्ने र कुनै स्थानमा फूल फुलेर फल लागिसकेको केन्द्र प्रमुख आत्रेयको भनाइ छ । फूल लागेको स्याउ बोटमा वर्षाले असर नपुग्ने केन्द्रले जनाएको छ ।

यस वर्ष यहाँका स्याउ बगैँचामा फूल एकदमै कम फुलेकाले उत्पादन घट्ने लक्षण देखिएको थासाङ–१ टुकुचेका किसान सरोज तुलाचनले जानकारी दिनुभयो । उनले भने, “स्थानीय जातका स्याउ बोटमा असर पर्ने देखिए पनि उच्च घनत्वमा प्रविधिमा आधारित स्याउखेतीमा भने कुनै असर पर्दैन ।”

१० रुपैयाँको चुरोटको मूल्य ३० पुर्‍याऔं : मन्त्री पौडेल

0

स्वास्थ्य तथा जनसंख्यामन्त्री प्रदीप पौडेलले प्रतिखिल्ली १० रुपैयाँ पर्ने चुरोटको मूल्य ३० रुपैयाँ पुर्‍याउन प्रस्ताव गरेका छन्। साथै प्रति बोतल एक हजार रुपैयाँ मूल्य रहेको रक्सीलाई तीन हजार पुर्‍याउन पनि उनले प्रस्ताव गरेका छन्।

नेपाल–कोरिया मैत्री नगरपालिका अस्पताल मध्यपुर थिमीको सोमबार भक्तपुरमा भएको १७औं स्थापना दिवस समारोह तथा ब्लड बैंक शुभारम्भ गर्दै मन्त्री पौडेलले यसरी प्राप्त भएको रकममध्ये केहीलाई स्वास्थ्य बिमामा पठाउन सकिने बताए। यसो भयो भने मात्रै स्वास्थ्य बिमाले जीवन्तता पाउने नत्र स्वास्थ्य बिमा नै खारेज गर्नुपर्ने अवस्था आउन सक्ने उनले बताए। उनले स्वास्थ्य बिमालाई एक लाखबाट पाँच लाख पुर्‍याउन मन्त्रालयले गरिरहेको विभिन्न तयारीबारे पनि चर्चा गरेका थिए।

कार्यक्रममा बागमती प्रदेशसभा सदस्य सुरेश श्रेष्ठ, मध्यपुर थिमी नगरपालिकाका प्रमुख सुरेन्द्र श्रेष्ठ, पूर्वमेयर मदनकृष्ण श्रेष्ठ, उपपमेयर अन्जानादेवी मधिकर्मीलगायतले स्वास्थ्य क्षेत्रका विविध विषयमा चर्चा गरेका थिए।

सूचना पाएको दुई घण्टामै श्रीमतिको हत्या गरी भागेको राजु पक्राउ

0

म्याग्दीको बेनी नगरपालिका-७, मंगलाघाट आरनटोलमा श्रीमति भगवती विकको हत्या गरी भागेका राजु  विकलाई प्रहरीले सूचना पाएको दुई घण्टामै नियन्त्रणमा लिएको छ ।

विहान करिब ६ बजे घरको आगनमा मृत अवस्थामा भेटिनुभएकी २७ बर्षिया भगवतीका बारेमा स्थानीय जनप्रतिनिधि रमेश फगामीले मंगलाघाट प्रहरी चौकीलाई सूचना दिएपछि अनुसन्धानको टोली सहित पुग्नुभएका प्रहरी निरीक्षक सागर पौडेलले हत्यामा श्रीमानको संंलग्नताको पुष्टी गरेपछि खोजीकार्य सुरु भएको थियो ।

खोजीकार्यको क्रममा ८ बजेर २० मिनेटमा बेनपा-२ हाँडेभीरको सामुदायिक बनमा लुकेको अवस्थामा अभियुक्त राजु बिकलाई पक्राउ गरेको सूचना अधिकारी पौडेलले बताउनुभयो । ‘मुचुल्का र खोजीकार्यमा जुटेका थियौं, सिसीटिभी फुटेजबाट पनि अभियुक्तलाई समयमै समात्न सजिलो भयो’ प्रहरी निरीक्षक पौडेलले भन्नुभयो ।

हत्या गरी मंगलाघाटबाट हाँडेभिर पुगेको स्थानीय र सिसीटिभीबाट समेत देखिएपछि प्रहरीको टोलीले आसपासका क्षेत्रमा खोजीकार्य गरेको थियो ।रघुगंगा गाउँपालिका-६, ठाडाखानी घर भएका अभियुक्त विकले श्रीमतिलाई दैनिकजसो कुटपिट गर्ने गरेका थिए ।

६ दिन अगाडी मात्रै मासिक २२ सय भाडा दिने सहमतिमा आरनटोलमा बस्दै आएकी भगवती पर्वतको जलजला गाउँपालिका वडा नं ३ गुफाटोलमा रहेको माइतीघरमा ८ बर्षिय छोरालाई हेर्न आएको आमा गुमा विकले बताउनुभयो ।

‘छोरासँग कुराकानी गरेर बसेपछि राती ज्वाईसँगै गएकी थिई, मैले पिटछ्, यतै बस भनेको थिए, मानिन ।’ आमा गुमाले भन्नुभयो । मदिरा सेवन गरी दैनिकजसो झगडा गर्ने भएपछि नातिलाई आफुँले राखेको उहाँको भनाई छ । मदिरा सेवन नै घटनाको प्रमु्ख कारण भएको प्रहरीको प्रारम्भीक अनुसन्धानबाट खुलेको छ । घटनास्थलमा वडा अध्यक्ष रमेशकुमार श्रेष्ठ, वडा सदस्य विश्वास श्रेष्ठ, रमेश फगामी सहितको टोली पुगेका थिए ।

बेनीबजारमा दैनिकजसो माग्ने नदिए चोरी गरेर समेत हिड्ने गरेका अभियु्क्त राजुका कारण बेनीबजारबासीले हैरानी खेप्नुपरेको थियो । घटनाको थप अनुसन्धानका लागि जिल्ला अदालत म्याग्दीबाट मम्याद थप गरी कतब्य ज्यान अन्तरगत अनुसन्धान गरिने छ ।

दाउरा प्रहार गरेर श्रीमतीको हत्या

0

म्याग्दीको बेनी नगरपालिका-७, मंगलाघाट आरनटोलमा एक व्यक्तिले श्रीमतीको हत्या गरेका छन्। रघुगंगा गाउँपालिका–६, ठाडाखानी घर भएका अन्दाजी ४० बर्षिय राजु विकले २७ बर्षिया भगवती विकलाई सोमबार राती हत्या गरेका हुन्। मदिरा सेवन गरेका राजुले श्रीमतीलाई दाउरा प्रहार गरी हत्या गरेको प्रारम्भीक अनुसन्धानबाट खुलेको छ । घटनास्थलमा जिल्ला प्रहरी कार्यालयका  प्रहरी निरीक्षक सागर पौडेलको नेतृत्वमा प्रहरीको टोली पुगेको छ ।

सोमबार पर्वतको जलजला गाउँपालिका वडा नं ३ गुफाटोलमा आमा गुमा विकलाई भेट्न गएकी मृतक भगवतीको शरीरमा चोटपटक देखिएको थियो। मदिराले मातेका श्रीमानले पटकपटक छोरीलाई कुटपिट गरी घाईते बनाउने गरेको मृतक भगवतीकी आमा गुमाले बताउनुभयो ।

उहाँले भन्नुभयो,‘हिजो छोरीलाई लिन घरमै पुगेका थिए, मैले छोरीलाई मार्छ भन्दै रोक्न खोज्दा पनि छोरी उतै जान्छे भनेर हिडेकी थिइन् ।’ घटनास्थल आसपासका स्थानीयबासीले राती करिब १० बजे हल्ला गदैं घरभित्र प्रवेश गरेपछि केही जानकारी नभएको प्रहरीलाई बताएका छन् ।

मंगलबार विहान वडा सदस्य रमेश फगामीलाई स्थानीयले घटनाका बारेमा जानकारी गराएपछि मंगलाघाटमै रहेको प्रहरीको टोली घटनास्थलमा पुगेको थियो । श्रीमतिको हत्या गरेपछि श्रीमति बिरामी छ भन्दै रित्तो खुट्टा बजारतिर आएका अभियुक्त राजु हाँडेभिरमा विहान चप्पल मागेपछि फरार छन् । घटनाको थप अनुसन्धान र फरार अभियुक्तको खोजीकार्य भइरहेको जिल्ला प्रहरी कार्यालय म्याग्दीले जनाएको छ ।

चरम यातनापछि आत्महत्या गर्न बाध्य बनाउने मालिक पक्राउ

0

कोरियाको प्रहरीले गत फागुन ९ गते  मालिका गाँउपालिका–१ निस्कोटका तुलसी पुन मगरलाई आत्महत्या गर्न बाध्य हुने गरी कुटपिटको अभियोगमा बंगुर फर्म मालिकलाई सोमबार (वैशाख १५ गते) पक्राउ गरेको छ ।

प्रवासी श्रमिक युनियन (एमटियु )र छल्लानादो प्रवासी श्रमिक मानव अधिकार सस्थाको निरन्तर दबाबपछि प्रहरीले कोरियाको छल्लानाम्दो याङामगुनस्थित नान उसङ बंगुर फार्मका मालिकलाई थप अनुसन्धान गर्न पक्राउ गरेको मोना दक्षिण कोरियाका उपाध्यक्ष गणेश बोगटीले बताउनुभयो । कम्पनि मालिक अदालतको फैसलासम्म जेलमा रहने र अदालतको फैसला अनुसार सजाय तोकिनेछ ।

रोजगार अनुमति प्रणाली (ईपीएस) अन्तर्गत कृषि क्षेत्रमा काम गर्न ६ महिना अगाडि मात्रै कोरिया पुगेका थिए । उनका सहकर्मीहरु लालबहादुर तामाङ, प्रेमबहादुर तामाङ, रुकबहादुर सिंह, सुरेन्द्र थिङ, घनश्याम घिमिरे र तुलसी पुन मगरले आफूहरूमाथि यातना भइरहेकाले बंगुर फर्मबाट बाहिर निस्कन चाहेको भिडियो सार्वजनिक गरेका थिए ।

मगरको आत्महत्या पछि फागुन १२ गते राजधानी सोलबाट कम्पनीमा रहेका नेपाली श्रमिकका विषयमा नेपाली दूतावासका श्रम काउन्सिलर मैया कँडेल, कोरियाको आधिकारिक प्रवासी ट्रेड युनियन (एमटीयू) का अध्यक्ष उदय राई, गैरआवासीय नेपाली संघ, कोरियाका अध्यक्ष विपिनकुमार गुरुङ पुगेका थिए ।

हालसम्म मृतक तुलसी बाहेक मालिकले ९ जनालाई कुटपिट गरेको,प्रवासि श्रमिकलाई तलब नदिएको, तलब समेत छोडेर मजदुर भागेको समेत भेटिएको छ । हालसम्म २५ करोड ९० लाख श्रम कार्यालयको अनुसन्धानबाट प्रारम्भीम जानकारी मिलेको मोना दक्षिण कोरियाले जनाएको छ ।

मृतक तुल्लसीको घटनाको अनुसन्धान र दोषी मालिकलाई कानुनी कारवाहीमा सहयोग गर्ने सम्पूर्ण नेपाली तथा दक्षिण कोरीयाली संस्थालाई मोना दक्षिण कोरियाका अध्यक्ष दुर्गा भण्डारीले धन्यवाद दिनुभएको छ । एमटियु र मानव अधिकारवादी संस्थाले चैत २६ गते उजुरी दर्ता गराएका थिए । यो फर्म राजधानी सोलबाट झन्डै ३६० किलोमिटर टाढा छ ।

रघुगंगा गाउँपालिका पूर्णखोप सुनिश्चितता एवं दिगोपना पालिका घोषित 

0

‘पूर्णखोप, सुरक्षित भविष्य’ भन्ने मूल नारासहित म्याग्दीको रघुगंगा गाउँपालिका पूर्णखोप सुनिश्चितता एवं दिगोपना पालिकाको रुपमा घोषित भएको छ । सोमबार पालिकाको केन्द्र मौवाफाँटमा आयोजित एक समारोहबीच रघुगंगा गाउँपालिकालाई पूर्णखोप सुनिश्चित पालिका घोषणा गरिएको हो ।

बच्चा जन्मेदेखि १५ महिनासम्मका १ सय ४९ जना र १६ महिनादेखि २७ महिनासम्मका १ सय ५२ जनासहित सबै बालबालिकाहरुले पूर्णखोप पाएको सुनिश्चितासहित गाउँपालिकालाई पूर्ण खोपको दिगोपना कायम राख्ने प्रतिबद्धता जनाउँदै पूर्णखोप सुनिश्चित दिगोपना पालिका घोषणा गरिएको छ । बालबालिकाहरुले जन्मेदेखि २७ महिनासम्म विभिन्न प्रकारका खोपहरु पाएका छन् ।

राष्ट्रिय खोप तालिकाअनुसार तोकिएका उमेर समूहका बालबालिकाहरुले सम्पूर्ण खोपको मात्रा पुरा गरेको तथा खोप निर्देशिकाअनुसार आवश्यक सबै प्रक्रियाहरु पुरा गरी गाउँपालिकालाई पूर्णखोप सुनिश्चितता दिगोपना पालिका घोषणा गरिएको स्वास्थ्य शाखा प्रमुख प्रेमचन्द्रप्रसाद जयसवालले बताउनुभयो ।

उहाँका अनुसार बालबालिकाहरुले जन्मेपश्चात् पोलियो, दादुरा, हेपाटाईटिस, जापानीज ईन्सेफ्लाईटिस, रुबेला, झाडापखाला, टाईफाइडलगायत रोगविरुद्ध पाउनुपर्ने विभिन्न १३ प्रकारका खोपको सबै मात्रा पुरा गरेका छन् ।

रघुगंगा गाउँपालिकालाई पूर्णखोप सुनिश्चितता पालिकाको रुपमा घोषणा गर्न यसअघि गएको चैत २७ गते ४ नम्बर वडा दग्नामबाट वडास्तरमा पूर्णखोप सुनिश्चित वडा घोषणा कार्यको सुरुवात गरिएको थियो । पालिकाको सबै घरधुरीमा सर्वेक्षणसहित ५९ महिनासम्मका सबै बालबालिकाहरुको विवरण सङ्कलन गरी उनीहरुलाई पूर्णखोप लगाउनुका साथै पुनः सर्भेक्षण समेत गरिएको थियो ।

बेगखोला, भगवती, पिप्ले, दग्नाम, झिँ, पाखापानी, चिमखोला र कुईनेमङ्गलेसहित ८ वटा वडा रहेको रघुगंगामा यी सबै वडालाई पूर्णखोप सुनिश्चितता एवं दिगोपना घोषणा गरिसकेपछि सोमबार पालिकालाई औपचारिक रुपमा पूर्णखोप सुनिश्चितता भएको पालिका घोषणा गरिएको हो ।

कार्यक्रमको अवसरमा रघुगंगा गाउँपालिकाले पूर्णखोप घोषणा सुनिश्चितता तथा दिगोपना घोषणा कार्यक्रमलाई सफल बनाउन आ–आफ्नो क्षेत्रमा खटिएका ८ जना सामुदायिक महिला स्वास्थ्य स्वयंसेविका, ८ जना स्वास्थ्यकर्मी र ८ वटा स्वास्थ्य संस्था तथा महत्वपूर्ण सहयोग पु¥याउनुहुने पिप्ले स्वास्थ्यचौकी र झिँ स्वास्थ्यचौकीका कार्यालय सहयोगी कर्मचारीद्वय सीता खड्का सुवेदी र तेजनाथ पौडेललाई दोसल्ला ओढाएर प्रशंसापत्रसहित सम्मान गरिएको थियो ।

यसैगरी जिल्ला खोप समन्वय समितिको तर्फदेखि गाउँपालिकालाई पूर्णखोप घोषणा सुनिश्चितता तथा दिगोपना कायम राख्नको लागि प्रशंसा–पत्र समेत प्रदान गरिएको छ । पूर्णखोप सुनिश्चितता पालिका घोषणा समारोहको उद्घाटन गर्दै जिल्ला समन्वय समिति म्याग्दीका कार्यवाहक प्रमुख डिलकुमारी खत्रीले पूर्णखोप पालिका बनाउन खटिनुहुने सबैलाई प्रशंसासहित धन्यवादज्ञापन गर्नुभयो ।

उहाँले गतवर्ष जस्तै म्याग्दीलाई अहिले पनि गण्डकी प्रदेशमा पहिलो पूर्णखोप सुनिश्चितता तथा दिगोपना जिल्लाको रुपमा घोषणा गर्न जिल्ला खोप समन्वय समिति लागिपरेको बताउँदै यसका लागि सबैले आ–आफ्नो ठाउँबाट सहयोग गर्नुपर्नेमा जोड दिनुभयो ।

जिल्ला समन्वय अधिकारी कमलप्रसाद आचार्यले पूर्णखोप कार्यक्रमले औषत आयु बढाउने र बाल मृत्युदर घटाउनमा महत्वपूर्ण सहयोग पु¥याउने बताउनुभयो ।

प्रदेश जनस्वास्थ्य कार्यालय म्याग्दीका प्रमुख भुवन ठकुराठीले पूर्णखोप कार्यक्रमले सरुवा रोग लाग्नबाट बचाउने बताउँदै म्याग्दीमा वि.सं. २०७१ सालबाट जिल्लालाई पूर्णखोप सुनिश्चितता घोषणा गर्न थालिएको बताउनुभयो ।

रघुगंगा गाउँपालिकाका अध्यक्ष भवबहादुर भण्डारीले विभिन्न प्रकोप तथा रोगजन्य महामारीहरुबाट बच्नको लागि पूर्णखोप कार्यक्रमले रोक्ने बताउँदै स्वास्थ्य क्षेत्र तथा खोप कार्यक्रमका लागि गाउँपालिकाबाट आवश्यक बजेट विनियोजन गर्ने प्रतिबद्धता जनाउनुभयो ।

कार्यक्रममा रघुगंगा–७, चिमखोलाका वडा अध्यक्ष थकप्रसाद पाईजा, राखुपिप्ले स्वास्थ्यचौकीका प्रमुख शिवप्रसाद पाण्डे र सामुदायिक महिला स्वास्थ्य स्वयंसेविका यशोदा सुवेदीले मन्तव्य व्यक्त गर्नुभएको थियो ।

गाउँपालिकाको स्वास्थ्य शाखा प्रमुख जयसवालले पूर्णखोप सुनिश्चितता तथा दिगोपना कार्यक्रमको प्रतिवेदन प्रस्तुत गर्नुभएको कार्यक्रम अहेव वीरबहादुर वलीको सञ्चालन र स्वास्थ्य शाखा सहसंयोजक देवीकुमारी रानाको स्वागतमा सम्पन्न भएको थियो । कार्यक्रममा स्वास्थ्यकर्मी, स्वयंसेविका र आमा समूहले नृत्य प्रस्तुत गरेका थिए । रघुगंगा गाउँपालिका जिल्लामा पूर्णखोप सुनिश्चित तथा दिगोपना घोषणा हुनेमा चौथो पालिका बनेको छ ।

आलो रगत खानेको लाग्यो भिड

0

मुस्ताङको थासाङ गाउँपालिका–२, घट्टेखोलामा आयोजना भइरहेको चौँरीको आलो रगत खाने मेलामा थामिनसक्नु भिड लागेपछि मेला अवधि थपिएको छ । वैशाख ६ देखि सुरु भएको मेला आगामी १७ गतेसम्म सञ्चालन गरिने भएको छ ।

मेलामा मुस्ताङ, म्याग्दी, बागलुङ, पर्वत, कास्की, तनहुँ, चितवन, बुटवलसहित भारतीय सीमा क्षेत्रका जिल्लाबाट दैनिक सर्वसाधारणको भिड लागेपछि मेला अवधि लम्बाइएको मेला संयोजक बुद्धिरत्न तुलाचनले बताउनुभयो ।

संयोजक तुलाचनले भन्नुभयो, “हामीले सोचेभन्दा धेरै व्यक्ति आउनुभयो, मेलाबाट स्थानीय कृषक निकै उत्साहित हुनुहुन्छ ।” यस पटक वैशाख १५ सम्म सञ्चालन गर्ने गरी तय गरिएको मेलालाई दुई दिन थप गरेसँगै चरन क्षेत्रमा थप चौँरी तथा याकलाई समेत मेलामा ल्याइएको संयोजक तुलाचनको भनाइ छ ।

मेलामा हालसम्म चार हजारभन्दा बढीले चौँरीको आलो रगत खाएका छन् । एक जना बिरामीले एक देखि १० गिलाससम्म चौँरीको आलो रगत पिउने गरेका छन् ।

हालसम्म ३० लाख रुपियाँभन्दा बढीको आलो रगत, याकको मासुसहित अन्य दुग्धजन्य पदार्थ बिक्री गरी एक करोड रुपियाँभन्दा बढीको आम्दानी गरिसकेको आयोजकले जनाएको छ ।

मेलाको अवलोकन गर्न करिब आठ हजारभन्दा बढी पर्यटकसमेत पुगेका छन् । चौँरीको आलो रगतसँगै पर्यटकले घिउ, छुर्पी, सजावटका लागि याकको सिङ, पुच्छर, पित्तसमेत बिक्री भएको छ ।

आयुर्वेदिक र प्याथोलोजी उपचार पद्धतिबाट आजित भएका सर्वसाधारणको रोजाइमा परेको चौँरीको आलो रगत पिउने मेलामा किशोरकिशोरीदेखि वृद्धवृद्धासम्म पुग्ने गरेका छन् । थासाङ गाउँपालिकाको चरन क्षेत्रमा २५ गोठमा करिब एक हजार पाँच सयको हाराहारीमा रहेका चौँरी तथा याकमध्ये मेलामा पाँच सय जति ल्याइएको छ ।

समुद्री सतहदेखि तीन हजार सात सय मिटर उचाइको हिमाली खर्कमा चरेका चौँरीले पाँचऔँले, नीरमसी, जटामसी, यार्चागुम्बा जस्ता जडीबुटी खाने भएकाले रगत सेवनले गानोगोला, तुस, अपच, हाडजोर्नी, नसासम्बन्धी रोग, यौन उत्तेजना आदि समस्या कम हुने जनविश्वास रहेको छ ।

सहयोगी मनका धनी रुप प्रसाद पुन

0

सन्तुलित मन बराबर कुनै तपस्या छैन । सन्तोष बराबर कुनै खुसी छैन, लोभ बराबर कुनै विराम छैन, दया बराबर कुनै सदाचार छैन । – चाणक्य ।

बाँसुरी आफैमा संगीत होइन । संगीत अभिव्यक्त हुन बाँसुरीले कलाकारसँग मितेरी लगाउनुपर्छ । कलाकार एक्लै संगीतकार बन्न सक्दैन । ऊ संगीतकार बन्न बाँसुरीको संगत गर्नुपर्छ । अनिमात्र मिठो संगीतको जन्म हुन्छ । जतिबेला मिठो संगीतको सृजना हुन्छ । त्यतिबेलादेखि बाँसुरीको मूल्य अमूल्य बन्छ । यसर्थ बाँसुरीले आफ्नो मूल्य बोध गर्न कलासँग जोडिनुपर्छ । ठीक यसैगरी जीवन आफैमा अमूल्य नबन्न सक्छ । जीवन अमूल्य बन्न जिउने कला चाहिन्छ । जब जीवनसँग कला जोडिन्छ तब मनुष्य जीवन एकाएक अमूल्य बन्न थाल्नेछ ।

यसका साथसाथै समाजले समेत अमूल्य गहनाको रुपमा मूल्याङ्कन गर्न थाल्दछ । तब यस प्रकारका सानदार जीवन जिउनुृको मज्जा नै बेग्लै हुनेगर्छ । यहाँ यस्तै अमूल्य व्यक्तित्व हुनुहुन्छ रुप प्रसाद पुन । उहाँको जन्म पिता नरजङ पुन र माता बेलमति पुनको कोखबाट वि.सं. २००५ साल जेड ८ गतेका दिन मालिका गाउँपालिका ७ बिमको चौतारीबोट भन्ने ठाउँमा भएको हो ।

इमान्दार जीवनको सबैभन्दा उत्कृष्ट नीति हो । इमान्दरको नीतिले नै समाजमा विश्वासको सुगन्ध फैलाउँछ भन्ने मान्यता राखी सानै उमेरदेखि इमान्दारितालाई नै मूल सिद्धान्त मानेर हुर्केका पुन आफ्नो कर्म कर्तव्यमा उत्तिकै मेहेनती र लगनशील हुनुहुन्थ्यो । गाउँलेले मन पराउने स्वभाव भएका पुनलाई बेलायत सरकारले समेत मन परायो । सो अनुरुप वि.सं. २०२२ सालमा बेलायती सेनामा भर्ती हुनुभएको थियो ।

लगनशील, इमान्दार र कर्तव्यनिष्ठ भई बेलायत सरकारलाई सेवा गरेबापत् सार्जन पदले सम्मानित भएका पुन उन्नाइस वर्ष लगातार सेवा गरी सेवा निवृत्त भए लगत्तै बेनीबजारमा बसार्ईं सर्नुभएको थियो ।

समाज सेवा भनेपछि हुरुक्क हुने पुनले राजनीतिको माध्यमाबट जनताको सेवा गर्ने निष्कर्ष निकाले तत्पश्चात् तत्कालीन अर्थुङ्गे गा.वि.स. वडा नं. २ को अध्यक्ष पदमा नेकपा एमालेबाट निर्वाचित भई कुशल नेतृत्व गर्नुभएका पुन भूपू सैनिक अर्थुङ्गेबाट भूपू सभापति पदमा निर्विरोध निर्वाचित हुनुभएको थियो ।

सेवा नै परम धर्म हो भनी बुझेका पुनले मानवको सेवा गर्नु नै ठूलो पूजा मान्दथे । यही कारण म्याग्दीका हरेक गाउँबाट समस्या लिएर सदरमुकाम बेनी आएका सोझा, सज्जन, निमुखा जनताहरुको जिल्ला प्रशासन, अदालत, जिल्ला प्रहरी कार्यालय जस्ता सरकारी कामहरुमा उचित सल्लाह, सुझाव दिनुका साथै प्रत्यक्ष सरिक भई सहयोग गरेर सहजीकरण गरिदिन्थे ।

ब्रिटिस वेलफेयर अफिसका अफिसरहरुसँग समन्वय गरी पेन्सनका कागजपत्र नभएका भूपू सैनिकहरुलाई पेन्सन दिलाउने जस्तो महान कार्य गरेका पुनले डिस्चार्ज सर्टिफिकेट भएकाहरुलाई समेत पेन्सन दिलाउने काम गर्नु भएको थियो ।
यसका साथै ब्रिटिस वेलफेयर कार्यालयका अफिसरहरुसँग सहकार्यमा गरी बिम गाविसका वडाहरुमा खानेपानी, धारा, विद्यालयहरुमा कुर्ची, दराज, टेबुल जस्ता सामग्रीहरु मार्फत् थुप्रै सहयोग पु¥याएका थिए ।

आफ्नो पिताको सहयोगमा वर्णमाला मार्फत् पहिलो आधारभूत ज्ञान पाए । स्वाध्ययनमार्फत् ज्ञान हासिल गरेका पुनले आफ्नो समकालीन मगर समुदायको बीच लेखपढमा अब्बल थिए । उहाँको यस योग्यतालाई नेपालमा ८ कक्षा सरहको मान्यता दिइन्थ्यो । यसरी शिक्षामा राम्रो अभिरुचि राख्ने पुन निवेदन लेख्नमा पनि उत्तिकै सिपालु भएको कारण निवेदन लेख्न नजान्नेहरुलाई निवेदन लेखी सहयोग पु¥याउनुहुन्थ्यो ।

साथै धार्मिक ग्रन्थ, दर्शनशास्त्र तथा साहित्यिक पुस्तकहरु अध्ययन गर्न औधी रुचाउने, शिक्षाप्रेमी पुन जिल्ला शिक्षा परिषदको अध्यक्षमा समेत मनोनित हुनुभएको थियो । जननी जन्मभूमिश्च स्वर्गादपि गरियसी अर्थात् जन्म दिने आमा र जन्मभूमि स्वर्ग भन्दा प्यारो हुन्छ । यही भावबाट अनुमोदित भएका पुनले प्रत्येक छुट्टीमा गाउँ फर्केको बेलामा गाउँका हरेक वृद्धवृद्धाहरुको हातमा पैसा थमाएर खुब आदर सत्कार गरी आशिर्वाद लिनु गर्नुहुन्थ्यो । उहाँको यस्तै आदरभाव भएकै कारण बिम गाविसका वृद्धवृद्धाहरुको आदरार्थ वि.सं. २०५९ सालमा बिमाले जेष्ठ नागरिक तथा असहाय सहयोग संस्था नामक संस्था स्थापना गर्ने परिकल्पना गर्नु भएको थियो ।

यस संस्थामार्फत् वृद्धभत्ता प्रदान गरी वृद्धवृद्धाहरुलाई टेवा दिने उद्देश्यले स्थापना गरेको संस्थाको अक्षयकोष निर्माणार्थ पुनले रु.२५,०००।– बाट शुरुवात गरिदिएका उक्त अक्षयकोष अहिलेसम्म आइपुग्दा पाँच लाख बराबरको कोष निर्माण भएको छ । यस संस्थालाई कानूनी रुपमै संस्थागत गर्न मिति २०७०-११-०१ गतेका दिनमा ७ सदस्यीय प्रबन्ध समिति गठन भएको थियो । साथै गाउँको लोपोन्मुख कला, संस्कृतिको संरक्षण एवम् सम्वद्र्धन गर्ने उद्देश्यले संरक्षण कोष समेत स्थापना गर्नुभएको थियो ।

यसै कोषबाट निरन्तर कला, संस्कृतिमा योगदान दिँदै आएका पुराना कलाकारहरुलाई पुरस्कारको व्यवस्था मिलाई प्रोत्साहन गर्ने लक्ष्य राखेका पुनले सोरठी नाचको भिडियो रेकर्डिङ्ग समेत गरिसक्नुभएको छ ।

वि.सं. २०५४ सम्म बेनी गलेश्वर मगर समाजको अध्यक्ष पदमा रहनुभएका पुनः नेपाल मगर संघ म्याग्दीका सल्लाहकार समेत हुनुहुन्थ्यो । यसपछि जागिरको सिलसिलामा हङकङतर्फ लागेका पुन हङकङको बसाइमा पनि थुप्रै त्यस्ता सामाजिक कार्यहरुमा सदैव क्रियाशील रहनुभयो । त्यसपश्चात् बेलायत सरकारले दिएको सेवा सुविधा उपभोग गर्न बेलायततर्फ लाग्नुभएको थियो ।

हाम्रो भाग्य ताराहरुले होइन हामी आफैले निर्धारण गर्छौं – विनियम शेक्सपियर ।
लगनशील, अनुशासन, इमान्दार जस्ता गुणहरुले युक्त रुपप्रसाद पुनसँग जीवन जिउने कला प्रशस्त थियो । यही कला भएकोले आफ्नो भाग्य आफ्नै सत्कर्मबाट निर्माण गरेका पुन सामाजिक रुपमा पनि उत्तिकै जनप्रिय व्यक्तित्व हुनुहुन्थ्यो । वास्तवमा मानव भएर जीवन जिउनुको परिभाषा पनि यही हो ।

error: Content is protected !!