म्याग्दीको धवलागिरी गाउँपालिका-७, ताकममा आइतबार रुखबाट खसेर एक बृद्धाकोे ज्यान गएको छ । स्थानीय ६० बर्षिय थमन खत्रीको घरबाट करिब १ किलोमिटरको दुरीमा रहेको जंगलमा खनियाको रुखमा घाँस काट्ने क्रममा खसेको अवस्थामा स्थानीयले फेला पारेका थिए ।

स्थानीयले खवर गरेपछि साँझ ताकम प्रहरी चौकीबाट खटिएको टोलीले घटनास्थलमा पुगेको प्रहरी नायव उपरीक्षक भरत श्रेष्ठले बताउनुभयो।प्रारम्भीक अनुसन्धानमा घाँस काट्ने क्रममा रुखबाट खसेको देखिएपनि घटनाबारे अनुसन्धान भइरहेको प्रहरीले जनाएको छ ।

स्वरसम्राट स्व. नारायण गोपालको ‘म त लालीगुराँस भएछु, वनैभरि फूलिदिन्छु–मनैभरि फूलिदिन्छु’ गीतले भनेजस्तै हिमाली जिल्ला म्याग्दीका वनपाखामा यतिबेला लालीगुराँस ढकमक्क फुलेर जंगल नै राताम्यै भएको छ ।

वनमा लालीगुराँस मात्रै फुलेको छैन,लालीगुराँसलाई हेर्दै हिमाललाई पृष्ठभूमिमा पार्दै तस्वीर खिचाउन र भिडियो बनाउन जंगलमा उक्लिएका शहरका युवायुवतीहरुको मन पनि हिजोआज जंगलमा नै भुलेको छ ।

वनैभरि फुलेका लालीगुराँसका जंगलबाट उत्तरतिर देखिने चाँदी झै टल्किने सेता हिमाललाई पृष्ठभूमिमा पारेर फोटो खिचाउने, सेल्फी लिने र टिकटक बनाउनेको भीडले यतिबेला म्याग्दीका जंगलमा पनि रौनक बढेको हो ।

पश्चिम म्याग्दीको बाबियाचौरबाट लालीगुराँसमा रमाउन साथीहरु सहित देविस्थानको रुन्ममा पुग्नुभएका शेखर सापकोटाले हिमाल र लालीगुँरासलाई पृष्ठभूमि बनाएर तस्विर लिँदा निकै रमाइलो भएको बताउनुभयो । उहाँसँगै आएका साथीहरु पनि लालीगुँरासमा रमाउँदै फोटो खिचिरहेका थिए ।

लालीगुराँस फुलेर म्याग्दीका वन जंगल यतिबेला बेहुलीको सिउँदो जस्तै रंगिएका छन् । ढकमक्कै लालीगुराँस फुल्दिएपछि लेकाली पहाडमा बैँस चढेको छ । वसन्त ऋतुसँगै गुराँस फुलेपछि लेकाली क्षेत्र अहिले नवदुलही जस्तै सिँगारिएका छन् ।

फागुनदेखि जेठ महिनासम्म वनजङ्गलमा लालीगुराँस फुल्छ । नेपालको राष्ट्रिय फूलको मान्यता पाएको लालीगुराँस फुलेसँगै पर्यटकीय गन्तव्यका क्षेत्रमा मात्रै होइन विकट जंगल र डाँडाकाँडामा पनि छुट्टै खालको रौनक छाएको छ ।

पश्चिम म्याग्दीको मालिका,मंगला र धवलागिरि गाउँपालिकाका सबै जंगलहरु अहिले लालीगुराँसले रंगिएका छन् । यसैगरी उत्तरी म्याग्दीका अन्नपूर्ण र रघुगंगा गाउँपालिकाको पर्यटकीय क्षेत्र पुनहिल, घोरेपानी, राम्चे, घार,मल्काबाङ,लगायत क्षेत्रको अधिकांश वनपाखामा गुराँस फुलेर राताम्य भएको छ । यता बेनी नगरपालिकाको पर्यटकीयस्थल बेलढुङ्गा,ज्यामरुककोट,टोड्के लगायत क्षेत्रमा पनि ढकमक्कै लालीगुराँस फुलेको स्थानीयले बताएका छन् ।

वनपाखामा लालीगुराँस फुलेर राताम्य देखिएपछि पर्यटक पुगेर रमाउन थालेका छन् । उत्तरी अन्नपूर्ण गाउँपालिका–६, घारस्थित समुन्द्री सतहदेखि २ हजार ८७४ मिटरको उचाइमा अवस्थित घोडेपानी तथा ३ हजार २१० मिटरमा रहेको पुनहिल आसपासको वनजङ्गल क्षेत्रमा विभिन्न प्रजातिका गुराँस फुलेको स्थानीय बताउँछन् । नेपालको वन जङ्गलमा ३१ प्रजातिका लालीगुराँस पाइने पहिचान भए पनि घोरेपानी क्षेत्रमा मात्रै विभिन्न आठ प्रजातिका गुराँस फुल्छन् ।

लामो पात, झ्याम्म रुख राता फूलले जंगललाई सिंगारेको छ। अहिले गुराँसको मनमोहक दृश्य हेर्न विभिन्न जिल्लाका पर्यटक पनि म्याग्दी आएका छन् । सडकखण्ड छेउछाउमा समेत लालीगुराँस अवलोकन गर्दै यात्रा गर्न सकिन्छ । सुनसान बनेका यहाँका पर्यटकीय स्थलमा चहलपहल बढेको पर्यटन व्यवसायी बताउँछन् ।

कहिल्यै पनि वनजंगलमा नपुगेका युवायुवती पनि अहिले जंगली क्षेत्रमा पुगेका छन्। सधैँ मोबाइल र इन्टरनेटमा रमाउने युवायुवतीले प्रकृतिलाई नजिकैबाट नियाल्न र बुझ्ने अवसर पनि पाएका मालिका गाउँपालिका ५ देविस्थानका टेकबहादुर सिउथानीले बताउनुभयो ।

लालीगुराँससँगै रमाउने र तस्विर खिचाउनेमा युवा पुस्तामात्रै होइन, जनप्रतिनिधिदेखि लिएर राजनीतिक दलका नेता, कर्मचारी, विद्याथी पनि छन् । विभिन्न कार्यक्रममा सहभागी हुन गाउँ गएका वेला लालीगुराँस फुलेको ठाउँमा गाडी र मोटरसाइकल रोकेर तस्विर खिचाउनमा राजनीतिक दल र जनप्रतिनिधि पनि व्यस्त देखिन्छन् ।

लालीगुराँस फुलपछि ग्रामीण क्षेत्रको सौन्दर्य समेत बढेको छ । घोरेपानी र पुनहिलसहित जिल्लाको लेकाली क्षेत्रमा फुलेको गुराँसको आकर्षणले पर्यटकहरु लालायित भएका छन् । कोरोनाको त्रासले सहरबाट गाउँ पसेकाहरु, लालिगुराँस फुलेको हेर्न डाँडाकाँडा चहार्न थालिसके । वसन्त ऋतुमा मनै लोभ्याउने गरी फुल्ने लालीगुराँससँगै टाँसिएर फोटो, भिडियो खिच्न र सेल्फी लिन पर्यटकहरु आउनेगरेका मंगला गाउँपालिका २ का शेरबहादुर विकले बताउनुभयो ।

म्याग्दी जिल्लामा अहिले कुल ३ सय १४ वटा सामुदायिक वनहरु रहेकोमा सबै वन क्षेत्रमा गुराँस प्रजातिका बोटविरुवा पाइन्छन् । पछिल्लो समय जलवायु परिवर्तनको असरले गर्दा तापक्रममा वृद्धि भएपछि समयभन्दा अगावै फुल फुल्ने विरुवाहरु चाँडै नै फुल्ने गरेको डिभिजन वन कार्यालय म्याग्दीका सहायक वन अधिकृत चन्द्रमणि सापकोटाले बताउनुभयो । उहाँले तल्लो क्षेत्रमा पुस–माघ र माथिल्लो क्षेत्रमा फागुन महिनापछि लालीगुराँस फुल्ने गरेको जानकारी दिनुभयो ।

म्याग्दी जिल्लाको वन क्षेत्रमा झण्डै १० प्रजातिका गुराँसहरु पाइने अनुमान गरिएको छ । गण्डकी प्रदेशमा गुराँसको राजधानी र सबैभन्दा ठूलो गुराँसे जङ्गलका रुपमा म्याग्दीको अन्नपूर्ण गाउँपालिमा पर्ने पुनहिल–घोडेपानी र राम्चे क्षेत्रलाई मानिएको छ । यस क्षेत्रमा मात्रै विभिन्न ८ प्रजातिका लालीगुराँसहरु पाइने स्थानीयवासी बताउँछन् ।

‘राष्ट्रिय अखण्डता र जातीय सद्भावका निम्ती क्षत्री एकता, आजको आवश्यकता’ भन्ने मूल नारासहित क्षत्री समाज नेपाल जिल्ला कार्यसमिति म्याग्दीको १६औं वार्षिक साधारणसभा सम्पन्न भएको छ । शनिवार समाजको भवनमा साधारणसभाको साथमा स्वागत, सम्मान र बधाई कार्यक्रम गरिएको हो ।

साधारणसभामा समाजका अध्यक्ष लक्ष्मीकुमारी केसीले संस्थागत, सचिव हिमबहादुर भण्डारीले प्रगति र कोषाध्यक्ष यामबहादुर बानियाँले आर्थिक प्रतिवेदन प्रस्तुत गर्नुभएको थियो । साधारणसभाको उद्घाटन गर्दै क्षत्री समाज नेपालका केन्द्रीय उपाध्यक्ष अमृतदेवी बानियाँले इतिहासविद् र अनुभवीहरुसँग आवश्यक समन्वय तथा सहकार्य गरेर क्षत्री समाजलाई अगाडि बढाउनुपर्ने बताउनुभयो ।

क्षत्री समाज म्याग्दीको पूर्व अध्यक्ष समेत रहनुभएकी केन्द्रीय उपाध्यक्ष बानियाँले समाजको विकासका लागि सबैले आ–आफ्नो ठाउँबाट सक्दो सहयोग गर्नुपर्ने भन्दै क्षत्री बन्धुहरुको हकहित र उत्थानको लागि सबै एकापसमा केन्द्रीत हुनुपर्नेमा जोड दिनुभयो ।

क्षत्री समाज म्याग्दीका संस्थापक अध्यक्ष एकेन्द्रबहादुर रावलले वि.सं. २०५३ सालमा नै क्षत्री समाज गठन गर्ने आफूले तयारी गरेको भए पनि केही अमुक व्यक्तिका कारणले १० वर्षपछि धकेलिन पुगेको भए पनि अहिलेको अवस्थामा ल्याइपु¥याउन सबैको साथ र सहयोग रहेको बताउनुभयो ।

कार्यक्रमको अवसरमा क्षत्री समाजको आजीवन सदस्यता वितरण गर्नुका साथै जिल्लास्थित पत्रकार महासंघ, म्याग्दी जेसीज, सञ्चारिका समूहलगायत विभिन्न संघसंस्थामा निर्वाचित क्षत्री बन्धुहरुलाई क्षत्री पोशाक ढाका टोपी र सल ओढाएर सम्मान गरिएको थियो । उक्त कार्यक्रममा नेपाल पत्रकार महासंघ जिल्ला शाखा म्याग्दीका संस्थापक अध्यक्ष घनश्याम खड्का, क्षत्री समाज म्याग्दीका वरिष्ठ उपाध्यक्ष एवं बेनी नगरपालिका वडानम्बर ६ का वडाध्यक्ष कृष्णबहादुर बानियाँ, म्याग्दी जेसीज वर्ष सन् २०२५ का शाखा अध्यक्ष विनोद घर्ती क्षत्री र आजीवन सदस्य एवं सम्मानित व्यक्ति नगेन्द्र पाण्डेले मन्तव्य व्यक्त गर्नुभएको थियो ।

कार्यक्रम क्षत्री समाज म्याग्दीका अध्यक्ष लक्ष्मी केसीको अध्यक्षता, सचिव हिमबहादुर भण्डारीको सञ्चालन र महिला समाजका अध्यक्ष सन्जु बरुवालको स्वागतमा सम्पन्न भएको थियो । वि.सं. २०६३ सालमा स्थापना भएको क्षत्री समाज म्याग्दीले संस्थागत विकाससहित विगतमा हक, अधिकार तथा जातीय सद्भावका लागि विभिन्न आन्दोलन र क्षत्रीहरुको उत्थानमा आवश्यक सहयोग गर्दै आइरहेको जनाएको छ ।

ब्राह्माण समाज नेपाल म्याग्दीले आफ्नै भबन बनाउन आर्थिक संकलन अभियान सञ्चालन गर्ने भएको छ । शनिबार सदरमुकाम बेनीमा सम्पन्न भएको चौथो साधारणसभाबाट भौतिक पूर्वाधारका लागि अभियान सञ्चालन गर्ने निर्णय गरेको हो । संस्था स्थापनाको १३ बर्षसम्म नियमित गतिविधिमा केन्द्रित भएको समाजले अब आफ्नै समाज घर बनाउने सहयोगीहरू माझ पुग्ने सचिव हरिप्रसाद पौडेलले बताए ।

म्याग्दीमा विभिन्न सामाजिक तथा जिल्लास्तरीय कार्यक्रममा सक्रिय सहभागिता जनाएको समाजले संस्थागत विकासमा विभिन्न निकायहरु तथा समाजका सदस्यहरुबाट सहयोग जुटाएर अभियानको थालनी गर्ने अध्यक्ष गौतमको भनाई छ । चौथो साधारणसभाको उद्घाटन गदैं प्रतिनिधिसभा सदस्य गोविन्द पौडेलले आफ्नो आर्थिक, भौतिक र नैतिक सहयोग रहने प्रतिबद्धता जनाए ।

सोही अवसरमा केन्द्रिय सदस्य नारायणदत्त सुबेदी, सल्लाहकार ब्रहामण समाज महिला समिति रन्जता सुबेदी, सल्लाहकार बालकृष्ण सुबेदी,सोमनाथ ढुंगाना, गलेश्वर शिवालय क्षेत्र विकास कोषका अध्यक्ष माधबप्रसाद रेग्मी,नेपाल पत्रकार महासंघ म्याग्दीका अध्यक्ष हरिकृष्ण गौतमले संस्थागत विकासका लागि योजनाबद्ध तरिकाले अगाडी बढ्नुपर्नेमा जोड दिए । साधारणसभामा बोल्न बक्ताले धर्म र संस्कार नभएको मानिस अनुशासनहीन हुने बताएका थिए । समाजका तर्फबाट गोविन्द सुबेदीले बाह्मणसमाजसँग सम्बन्धि कार्यपत्र प्रस्तुत गरेका थिए ।

साधारणसभामा समाजका गतिविधिमा सक्रिय सहभागिता जनाएका धौलागिरी भजन समुह, जडभरत शालग्राम गण्डकी संस्कृत मावि, बाह्मण समाज बरंजा इकाई, भजन समुह, कमला पौडेल, नहकुल ढकाल,जयन्ती सुबेदी आचार्य, बाल मादले सौरब सुबेदी, मन्दिरा पौडेल, टिकाराम आचार्यलाई कदरपत्रले सम्मान गरिएको थियो । समाजका अध्यक्ष लिलाराम गौतमको अध्यक्षता, उपाध्यक्ष ठाकुरप्रसाद शर्माको स्वागत र सचिब सचिव हरिप्रसाद पौडेलले कार्यक्रमको सञ्चालनमा सम्पन्न भएको थियो । ब्राह्मण समाजले जिल्लास्तरीय भजनर्कितन,रत्यौली सहित विभिन्न प्रतियोगितामा समेत उपाधी जितेको छ भने म्याग्दीका सबै पालिकाका समाजको गठन तथा विस्तारलाई तिब्रता दिएको छ।