Wednesday, April 30, 2025
17.7 C
Beni
17.7 C
Beni
Wednesday, April 30, 2025
Home Blog Page 13

१ महिनामा ८ अर्ब ७७ करोड रुपैयाँले घट्यो सार्वजनिक ऋण

0

सरकारले १ महिनामा करिब ९ अर्ब रुपैयाँले सार्वजनिक ऋण घटाएको छ ।

सार्वजनिक ऋण व्यवस्थापन कार्यालयको प्रतिवेदनअनुसार चालू आर्थिक वर्षको पहिलो ९ महिना सम्ममा देशको सार्वजनिक ऋण २६ खर्ब ६७ अर्ब २६ करोड रुपैयाँ रहेको छ ।

यसअघि, फागुन मसान्तसम्ममा सार्वजनिक ऋण २६ खर्ब ७६ अर्ब ३ करोड रुपैयाँ रहेको थियो । १ महिनाको अवधिमा ८ अर्ब ७७ करोड रुपैयाँले सार्वजनिक ऋण घटेको हो ।

सरकारको तिर्न बाँकी कुल सार्वजनिक ऋणमध्ये आन्तरिक ऋण १३ खर्ब १ अर्ब ९४ करोड रुपैयाँ र बाह्य ऋण १३ खर्ब ६५ अर्ब ३२ करोड रुपैयाँ छ ।

कुल सार्वजनिक ऋणमा चैत मसान्तसम्ममा वैदेशिक ऋणको हिस्सा ५१.१९ प्रतिशत तथा आन्तरिक ऋणको हिस्सा ४८.८१ प्रतिशत रहेको कार्यालयले जनाएको छ ।

सरकारले चैत मसान्तसम्म ऋणको सावाँ तथा ब्याज भुक्तानीका लागि कुल ग्राहस्थ उत्पादन (जीडीपी) को ४.४३ प्रतिशत खर्च गरिसकेको छ ।

सार्वजनिक ऋण व्यवस्थापन कार्यालयका अनुसार पछिल्लो ९ महिनामा सरकारले १ खर्ब ७० अर्ब ९ करोड रुपैयाँ आन्तरिक ऋण तथा ३२ अर्ब ९३ करोड बाह्य ऋणको दायित्व घटाएको छ ।

‘लाइसेन्स नभएकालाई सवारीसाधन नदिनुहोस्, तपाईलाई पनि कारवाही हुन्छ’

0

म्याग्दीको बेनी नगरपालिका–६,जोगीगाडेमा ट्याक्टरले स्थानीय महिलालाई गम्भीर घाईते बनाएर भागेका चालक अनिल परियारसँग चालक अनुमतिपत्र (लाइसेन्स) छैन । उमेरले १८ बर्ष पूरा गरेका परियारले यसअगाडी समेत ट्याक्टर दुर्घटना गराएका थिए ।

परियार जस्तै म्याग्दीमा थोरै तलबसुविधामा काम गराउन पाइने भएपछि ट्याक्टर, बोलेरो, ट्रिपर सहित अन्य निजी तथा सार्वजनिक सवारीसाधनमा लाइसेन्स नभएकालाई चालक बनाउँदा दुर्घटना बढ्ने गरेको छ । सवारी चालक अनुमतिपत्र (लाइसेन्स) नलिएका व्यक्तिले सवारी चलाउनु गैरकानुनी भएपनि निर्माण क्षेत्रमा काम गर्नेले धमाधम काम लगाउने गरेको पाइएको छ ।

जिल्ला ट्राफिक कार्यालय म्याग्दीको चैत्र महिनामा विना लाइसेन्स मोटरसाइकलमा सवार १८ जना, टिपरका ३ ट्याक्टरका १ जना चालकलाई कारवाही गरिएको छ । त्यस्तै मादपर्दाथ सेवन गरी मोटरसाइकल चलाउने ४२ जना, टिपर १, ट्याक्टर २ र कारका ३ जना चालकलाई कारवाही गरिएको जिल्ला ट्राफिक कार्यालय म्याग्दीका प्रमुख राजकुमार केसीले बताउनुभयो ।

बिना लाइसेन्स चालउनेबाट ३० हजार र मापसे गरेका चालकबाट २८ हजार ५ सय राजश्व समेत संकलन भएको छ । ट्राफिक कार्यालय प्रमुख केसीका अनुसार कसैले नियमविपरीत सवारी चलाएको फेला परे ट्राफिक प्रहरी तथा प्रहरीलेसवारी नियन्त्रणमा लिई चालकलाई कारबाही गर्ने गरेको बताउनुभयो ।

उहाँले कागजपत्र लिएर आएका सम्बन्धित व्यक्तिलाई जरिवानापछि सवारी उपलब्ध गराउने गरेको बताउँदै बिनालाइसेन्स चलाउने चालकसँगै लाइसेन्स नभएका व्यक्तिलाई सवारी साधन चलाउन अनुमति दिने उक्त सवारीसाधनका सवारी धनीलाई समेत कानुनी कारवाही गरिने बताउनुभयो ।

‘‘लाइसेन्स नभएकालाई सवारीसाधन नदिनुहोस्, कानुनले तपाईलाई पनि कारवाही गर्छ’’ ट्राफिक प्रमुख केसीले भन्नुभयो ।

बढ्दो सवारी दुर्घटना न्यूनीकरणका लागि सरकारले बिनालाइसेन्स सवारी चलाउनेलाई मात्र नभई उनीहरुलाई सवारी उपलब्ध गराउनेलाई समेत तत्कालै कारबाही गर्ने गरी जिल्लामा थप चेकजाँच भइरहेको प्रमुुख केसीको भनाई छ । लापरबाही गरेर दुर्घटनामा मृत्यु भए दश वर्षसम्म कैद हुनसक्छ भने कसूरको मात्रा अनुसार ३ वर्षदेखि १० वर्षसम्म कैद र ३० हजार रुपैयाँदेखि १ लाख रुपैयाँसम्म जरिवाना हुनेछ ।’

लाइसेन्स विना सवारी चलाएर दुर्घटना भएर कसैको मृत्यु भए लाइसेन्स नभएको व्यक्तीलाई सवारी चलाउन दिने सवारीधनीलाई पनि दुई वर्षसम्म सजाय हुने प्रावधान छ ।

जोगीगाडे घटना : चालक अनिल परियार प्रहरी नियन्त्रणमा

0

म्याग्दीको बेनी नगरपालिका–६,जोगीगाडेमा नियतबस घटना घटाएर गराई एक महिलालाई गम्भीर घाईते बनाई फरार भएका चालकलाई प्रहरीले गएराती नियन्त्रणमा लिएको छ ।

गत बैशाख १ गते साँझ सदरमुकाम बेनी आउँदै गर्दा स्थानीय ६१ बर्षिया डोलकुमारी बानियाँलाई ट्याक्टरले किचेर भागेका पर्वतको जलजला गाउँपालिका–४,लामाखेतका १९ बर्षिय चालक अनिल परियारले जिल्ला प्रहरी कार्यालय म्याग्दीबाट खटिएको टोलीले बेनीबजारबाट नियन्त्रणमा लिएको हो । चालक परियारलाई आफन्तको सूचनाको आधारमा प्रहरी निरीक्षक सागर पौडेलको नेतृत्वमा खटिएको टोलीले नियन्त्रणमा लिएको हो ।

आरोपी परियारलाई जिल्ला अदालतबाट म्याद थप गरी अनुसन्धान अगाडी बढाउने सूचना अधिकारी पौडेलको भनाई छ । ‘‘चालकलाई नियन्त्रणमा लिइएको छ, थप अनुसन्धान हुन्छ’’ सूचना अधिकारी पौडेलले भन्नुभयो ।

चुत्रेनीबाट घरबाट खाना पकाउने खाली सिलिन्डर लिएर बेनीबजार जाने क्रममा बृद्धा डोलकुमारीलाई एकान्तमा भाडा माग्ने बाहनामा शरीरमा लगाएको गरगहना लुट्ने प्रयासमा गम्भीर घाईते बनाएको पीडितका आफन्तको भनाई छ । चालक अनुमतिपत्र (लाइसेन्स) समेत नरहेको प्रहरीले जनाएको छ ।घाईते डोलकुमारीको मणिपाल अस्पतालमा उपचार भइरहेको छ ।

यसैबीच चालक अभियुक्त परियारले यसअगाडी बागलुङमा नियतबस ट्याक्टर दुर्घटना गराएको र लागुऔषधको सेवनमा समेत जिल्ला प्रहरी कार्यालयको हिरासतमा बसेर निस्किएको पाइएको छ ।

स्थानीय महिला डोलकुमारीलाई ठक्कर दिदाँ समेत चालक परियारले मदिरा सेवन गरेको आशंका प्रहरीले गरेको छ । अपराधिक मानसिकताका परियारलाई प्रहरीले बि.स २०८० साल भदौ १६ गते लागुऔषधको सेवनको क्रममा नियन्त्रणमा लिएको थियो ।

नियतबस दुर्घटना गराए के छ सजाय ?
नियतबस दुर्घटना गराएको प्रमाणित भए चालकलाई जन्मकैद सजाय हुन्छ । लापरवाही गरी सवारी चलाए ३ वर्षदेखि १० वर्षसम्म सजाय हुन्छ । सतर्कता अपनाउँदा अपनाउँदै दुर्घटना भएर कसैको ज्यान गए त्यस्तो सवारी चालकलाई एक वर्षसम्म कैद हुने प्रावधान छ । लाइसेन्स नभएका व्यक्तिले सवारी दुर्घटना गराए त्यस्तो सवारी धनीलाई पनि दुई वर्षसम्म कैद सजाय हुनसक्ने कानुनी व्यवस्था छ ।

सवारी तथा यातायात व्यवस्था ऐन २०४९ दफा १६१ को उपदफा १ मा भनिएको छ,‘कसैले सवारी चलाई कुनै मानिसलाई किची, ठक्कर दिई वा कुनै किसिमले सवारी दुर्घटना गराई सवारीमा रहेको सवारी बाहिर जुनसुकै ठाउँमा रहे बसेको कुनै मानिस त्यस्तो दुर्घटनाको कारणबाट तत्कालै वा सोही चोटको परिणाम स्वरुप २१ दिनभित्र मरेमा त्यस्तो कार्य ज्यान मार्ने मनसाय लिई गरेको भए त्यसरी सवारी चलाउने व्यक्तिलाई जन्मकैद हुनेछ।’

लापरबाही गरेर दुर्घटनामा मृत्यु भए दश वर्षसम्म कैद हुनसक्छ । दफा १६१ को उपदफा २ मा भनिएको छ ‘कसैको ज्यान मर्न सक्छ भन्ने अवस्था देखिँदा देखिँदै पनि अपनाउनु पर्ने सतर्कता नअपनाई कसैले लापरबाही गरी कुनै सवारी चलाएबाट कुनै मानिसलाई किची, ठक्कर लागि वा कुनै किसिमले सवारी दुर्घटना भई सवारीमा रहेको वा सवारी बाहिर जुनसुकै ठाउँमा रहे बसेको मानिस त्यस्तो दुर्घटनाको कारणबाट तत्कालै वा सोही चोटको परिणाम स्वरुप २१ दिनभित्र मरेमा त्यसरी सवारी चलाउने व्यक्तिलाई कसूरको मात्रा अनुसार ३ वर्षदेखि १० वर्षसम्म कैद र ३० हजार रुपैयाँदेखि १ लाख रुपैयाँसम्म जरिवाना हुनेछ ।’ लाइसेन्स विना सवारी चलाएर दुर्घटना भएर कसैको मृत्यु भए लाइसेन्स नभएको व्यक्तीलाई सवारी चलाउन दिने सवारीधनीलाई पनि दुई वर्षसम्म सजाय हुने प्रावधान छ ।

 

मालिका गाउँपालिकाले गरिदियो विपन्नको निः शुल्क स्वास्थ्य बिमा

0

म्याग्दीको मालिका गाउँपालिकाले गरिब तथा विपन्न नागरिकको स्वास्थ्य सेवामा पहुँच बढाउन सवास्थ्य बिमा कार्यक्रम शुरु गरेको छ । आर्थिक अवस्था कमजोर गरिब तथा विपन्न नागरिकहरुलाई स्वास्थ्य उपचारमा सहजता ल्याउन पालिकाले निःशुल्क स्वास्थ्य बिमा कार्यक्रम सञ्चालन गरेको हो ।

गरिब तथा विपन्न, दलित र महिला स्वयंसेविकाको निःशुल्क स्वास्थ्य बिमा गर्न थालिएको गाउँपालिकाका स्वास्थ्य शाखाका प्रमुख सन्तु कार्कीले बताउनुभयो । आठ सय ५७ विपन्न परिवार पहिचान भएका मध्य हालसम्म चार सय ८७ घरपरिवारले स्वास्थ्य बिमामा आवद्ध भएका छन् । सात वटा वडामा कार्यरत ५४ महिला स्वास्थ्य स्वमसेविकाहरुको पनि स्वास्थ्य बिमा गरिएको छ ।

स्वास्थ्य बिमाका लागि गाउँपालिकाले चालु आर्थिक वर्ष २०८१÷०८२ मा ३३ लाख बिनियोजन गरेको छ । बिमा सहजकर्ताहरुले लाभग्राहीको बिमा गराएपछि स्वास्थ्य बिमा कोषलाई भुक्तानी गर्ने व्यवस्था मिलाइएको छ ।

घरधुरी सर्वेक्षण गरेर विपन्न लाभग्राहीहरु पहिचान गरिएको मालिका गाउँपालिकाका अध्यक्ष बेगप्रसाद गर्बुजाले बताउनुभयो। पाँच जना सदस्य भएको एउटा परिवारले वार्षिक तीन हजार पाँच सय शूल्क तिरेपछि एक वर्षभित्र सूचिकृत स्वास्थ्य संस्थाबाट एक लाख बराबरको स्वास्थ्य उपचार तथा औषधी निशूल्क पाउँछन् ।

मालिका गाउँपालिकाले सञ्चालन गरेको दरवाङ आधारभूत अस्पताल स्वास्थ्य बिमा कार्यक्रममा सूचिकृत प्राथमिक स्वास्थ्य संस्था हो । म्याग्दीमा प्रादेशिक बेनी अस्पताल पनि स्वास्थ्य बिमा कार्यक्रममा सूचिकृत छ ।

पाँच जना भन्दा बढी सदस्य रहेका साधरण परिवारको हकमा प्रति सदस्य थप सात सय योगदान रकम बुझाउनु पर्नेछ र सेवामा थप प्रति सदस्य थप २० हजार का दरले थप्दै प्रति वर्ष अधिकतम दुई लाख सम्मको सेवा पाउनेछ ।

एक्स–रे, इसिजी, अल्ट्रासाउण्ड, एम।आर।आई, सिटी स्क्यान, रगतको परिक्षण, साना–ठूला शल्यक्रियाहरु र तोकेको मूल्यमा चश्मा, श्रवणयन्त्र, सेता छडी, वैशाखी लगायतका सेवाहरु बिमा कार्यक्रमबाट पाइन्छ । त्यस्तै, स्वास्थ्य विमा बोर्डले तोकेको सूचिकृत औषधि निःशुल्क प्राप्त गर्न सक्नेछन् । रासस

मौलिक रत्यौली गीत ‘आँधीखोले माया’ सार्वजनिक (भिडियो सहित)

0

म्याग्दीमा एकसय ७९ वटा कुकुरलाई बन्ध्याकरणसहित रेबिजविरुद्ध खोप लगाइयो

0

म्याग्दीमा रहेका सामुदायिक तथा घरपालुवा कुकुरको बन्ध्याकरण गर्नुको साथै रेविज विरुद्धको खोप लगाइएको छ । बढ्दै गैरहेका कुकुरको सङ्ख्या न्यूनीकरण गर्नका लागि निःशुल्क रुपमा कुकुरको बन्ध्याकरणसहित रेबिज रोग विरुद्धको खोप लगाइएको हो ।

भेटेरिनरी अस्पताल तथा पशु सेवा विज्ञ केन्द्र म्याग्दी र बेनी नगरपालिका म्याग्दीको संयुक्त आयोजनामा एकदिने निःशुल्क शिविर सञ्चालन गरी कुकुरको बन्ध्याकरण गर्नुका साथै कुकुरहरुलाई रेबिज विरुद्धको खोप लगाइएको छ। समुदायस्तरमा छाडा रुपमा बढ्दै गैरहेका कुकुरको सङ्ख्या न्यूनीकरण गर्ने उद्देश्यसहित निःशुल्क बन्ध्याकरण शिविर सञ्चालन गरिएको आयोजकले जनाएका छन् ।

दुईवटै कार्यालयको चालु आर्थिक वर्ष २०८१÷०८२ को वार्षिक स्वीकृत कार्यक्रम तथा बजेट अनुसार बन्ध्याकरण शिविर र रेबिज विरुद्धको खोप लगाइएको भेटेरिनरी अस्पताल तथा पशु सेवा विज्ञ केन्द्रका सूचना अधिकारी सुभाष रेग्मीले जानकारी दिनुभयो । उहाँका अनुसार सामुदायिक तथा घरपालुवा कुकुरको बन्ध्याकरण गरी रेबिज विरुद्धको खोप लगाइएको छ ।

रेबिज जस्तो प्राणघातक रोगबाट बच्नको लागि शिविरमा ल्याइएका सबै कुकुरहरुलाई रेबिज रोग विरुद्धको खोप लगाइएको सूचना अधिकारी रेग्मीले बताउनुभयो ।

गएको आइतबार दिनभर भेटेरिनरी अस्पताल तथा पशु सेवा विज्ञ केन्द्रको कार्यालय परिसरमा कुकुरको निःशुल्क रुपमा बन्ध्याकरण गर्नुका साथै रेबिज रोग विरुद्धको खोप लगाइएको थियो । उक्त शिविरमा ३९ वटा सामुदायिक तथा २५ वटा घरपालुवा कुकुरको बन्ध्याकरण गरिएको छ ।

शिविरको बेनी नगरपालिकाका नगर प्रमुख सुरत केसीले उद्घाटन गर्दै समुदायस्तरमा जथाभावी रुपमा छाडा छोडिएका कुकुरको व्यवस्थापन गर्नको लागि भेटेरिनरी अस्पताल र बेनी नगरपालिकाबाट शिविर आयोजना गरिएको बताउनुभयो । उहाँले छाडा छोडिएका कुकुरले रेबिज रोग सार्ने तथा दुर्घटना समेत गराउने भएकाले शिविर सञ्चालन गरिएको जानकारी दिनुभयो ।

निःशुल्क बन्ध्याकरण तथा रेबिज विरुद्धको खोप लगाउने शिविरमा एनिमल केयर सेन्टर काठमाडौंका पशु चिकित्सक डाक्टर विकास श्रेष्ठ, सुमन थापा र बेनी नगरपालिकाका पशु सेवा शाखाका प्रमुख डा. आशिष सापकोटाले कुकुरहरुको बन्ध्याकरण गर्नुभएको थियो ।

कुकुरको अनावश्यक सङ्ख्या वृद्धिदर रोक्न तथा रेबिज रोग नियन्त्रण गर्न शिविरको आयोजना गरी कुकुरमा बन्ध्याकरण गर्नुका साथै रेविज रोग विरुद्धको खोप लगाइएको भेटेरीनरी अस्पताल तथा पशु सेवा विज्ञ केन्द्रले जनाएको छ ।

यसअघि रघुगंगा गाउँपालिकाको केन्द्र मौवाफाँटमा शुक्रवार र २ नम्बर वडा राखु भगवतीमा शनिवार कुकुरको निःशुल्क बन्ध्याकरण शिविर सञ्चालन भएको थियो । मौवाफाँटमा ५५ र भगवतीमा ६० वटा कुकुरको बन्ध्याकरण भएको गाउँपालिकाले जानकारी दिएको छ । गाउँपालिकाको चालु आवको वार्षिक स्वीकृत कार्यक्रमबाट भेटेरिनरी अस्पताल म्याग्दीसँगको समन्वयमा शिविर चलाइएको थियो ।

कुकुरको सङ्ख्या वृद्धिका कारणले रेविज रोग लाग्ने र दुर्घटनाको समेत जोखिम बढेकाले शिविरको आयोजना गरी बन्ध्याकरण तथा रेविजविरुद्ध खोप लगाइएको छ । निःशुल्क शिविरबाट विश्व स्वास्थ्य सङ्गठनले सन् २०३० सम्म रेबिज रोगलाई शुन्यमा झार्ने अभियानलाई समेत सहयोग पुग्ने अपेक्षा गरिएको छ ।

नियतबस दुर्घटना गराएर भागेका चालक अझै भेटिएनन्

0

म्याग्दीको बेनी नगरपालिका-६,जोगीगाडेमा ट्याक्टर चालकले बृद्ध महिलालाई एकान्तमा लगेर गरगहना लुटपाटका लागि ट्याक्टरले किचेर गम्भीर घाइते बनाएको आफन्तले बताएका छन् ।

गत बैशाख १ गते साँझ सदरमुकाम बेनी आाउँदै गर्दा स्थानीय ६१ बर्षिया डोलकुमारी बानियाँको साथमा भएका गरगहना लुट्ने पर्वतको जलजला गाउँपालिका-४,लामाखेतका १९ बर्षिय चालक अनिल परियारले ट्याक्टरबाट झारेर ब्याक गरी किचेर गम्भीर घाईते बनाएको परिवारका सदस्यले बताएका छन् ।

चुत्रेनीबाट घरबाट खाना पकाउने खाली सिलिन्डर लिएर बेनीबजार जाने क्रममा बृद्धा डोलकुमारीलाई एकान्तमा भाडा माग्ने बाहनामा शरीरमा लगाएको गरगहना लुट्ने प्रयासमा ट्याक्टरले किचेर टाउको र शरीरका विभिन्न भागमा गम्भीर चोट लागेको छ ।

पीडित डोलकुमारीका आफन्तले दिएको जानकारी अनुसार ट्याक्टरमा सिलिन्डर राखेर बेनी ल्याउँदै गर्दा करिव ३ सय मिटर एकान्तमा पुगेपछि ट्याक्टर विग्रियो भन्दै ब्याक लिएर दुर्घटना गराएको आफन्तको भनाई छ । लुटपाटको नियतले घटना गराएको पीडित डोलकुमारीका आफन्तको भनाईलाई अभियुक्तको विगतका गतिविधिले समेत पुष्टी गर्ने आधार देखिएको छ ।

चालक परियारले ट्याक्टर लिएर महारानीथान क्षेत्रमा छोडेर गएको र खाली सिलिन्डर नभेटिएकोजिल्ला प्रहरी कार्यालय म्याग्दीका सूचना अधिकारी सागर पौडेलले बताए । ‘‘अभियुक्तको खोजीकार्य भइरहेको छ, जहाँ भएपनि पक्राउ गरी कानुन अनुसार सजाय दिन्छौ’’ प्रहरी निरीक्षक समेत रहेका सूचना अधिकारी पौडेलले भने ।

पीडितलाई बेनी–दरवाङ सडक निर्माणमा संलग्न निर्माण ब्यवसायी निराजन खतिवडालाई उपचारमा आवश्यक सहयोग गर्न समेत प्रहरीले निर्देशन दिएको छ । घाईते डोलकुमारीको मणिपाल अस्पतालमा उपचार भइरहेको छ ।

अभियुक्त परियारको यसअगाडीको घटनालाई हेर्दा आफुँ अनुकुल नभए घटना घटाएर भाग्ने गरेको देखिन्छ । अभियुक्तसँग चालक अनुमतिपत्र (लाइसेन्स) समेत नरहेको प्रहरीले जनाएको छ ।

यसैबीच चालक अभियुक्त परियारले यसअगाडी बागलुङमा नियतबस ट्याक्टर दुर्घटना गराएको र लागुऔषधको सेवनमा समेत जिल्ला प्रहरी कार्यालयको हिरासतमा बसेर निस्किएको पाइएको छ ।स्थानीय महिला डोलकुमारीलाई ठक्कर दिदाँ समेत चालक परियारले मदिरा सेवन गरेको आशंका प्रहरीले गरेको छ । अपराधिक मानसिकताका परियारलाई प्रहरीले बि.स २०८० साल भदौ १६ गते लागुऔषधको सेवनको क्रममा नियन्त्रणमा लिएको थियो ।

घटनापछि के–के गरे परियारले

बैशाख १ गते साँझ डोलकुमारीलाई नियतबस घाईते बनाएर फरार भएका अभियुक्त परियारले प्रहरीबाट बच्न महारानी थान क्षेत्रमा ट्याक्टर पार्किङ गरी आफ्नी आमा शान्ति परियारको कोठामा पुगेका थिए । त्यहाँ पुग्दा समेत परियार मदिराको नसामा थिए ।

ट्याक्टर बेनीतर्फ ल्याउँदा प्रहरीले पहिचान गर्ने भएकाले महारानी थानमा राखेर पैदलमार्ग हुदै बेनी आएको देखिन्छ । अभियुक्त परियार आमाको कोठामा पुगेपछि नेपाल बैंक नजिकै रहेको एक घरमा मदिरा सेवन गर्न पुगेका थिए । त्यहाँबाट उनी परिवारको समेत सम्पर्कमा छैनन् । मदिरा सेवन गरेपछि पोखरासम्म पुगेको बताइएको छ । अहिले अभियुक्त परियारले प्रयोग गर्ने मोवाइल अफ छ ।

नियतबस दुर्घटना गराए के छ सजाय ?
नियतबस दुर्घटना गराएको प्रमाणित भए चालकलाई जन्मकैद सजाय हुन्छ । लापरवाही गरी सवारी चलाए ३ वर्षदेखि १० वर्षसम्म सजाय हुन्छ । सतर्कता अपनाउँदा अपनाउँदै दुर्घटना भएर कसैको ज्यान गए त्यस्तो सवारी चालकलाई एक वर्षसम्म कैद हुने प्रावधान छ । लाइसेन्स नभएका व्यक्तिले सवारी दुर्घटना गराए त्यस्तो सवारी धनीलाई पनि दुई वर्षसम्म कैद सजाय हुनसक्ने कानुनी व्यवस्था छ ।

सवारी तथा यातायात व्यवस्था ऐन २०४९ दफा १६१ को उपदफा १ मा भनिएको छ,‘कसैले सवारी चलाई कुनै मानिसलाई किची, ठक्कर दिई वा कुनै किसिमले सवारी दुर्घटना गराई सवारीमा रहेको सवारी बाहिर जुनसुकै ठाउँमा रहे बसेको कुनै मानिस त्यस्तो दुर्घटनाको कारणबाट तत्कालै वा सोही चोटको परिणाम स्वरुप २१ दिनभित्र मरेमा त्यस्तो कार्य ज्यान मार्ने मनसाय लिई गरेको भए त्यसरी सवारी चलाउने व्यक्तिलाई जन्मकैद हुनेछ ।’

लापरबाही गरेर दुर्घटनामा मृत्यु भए दश वर्षसम्म कैद हुनसक्छ । दफा १६१ को उपदफा २ मा भनिएको छ ‘कसैको ज्यान मर्न सक्छ भन्ने अवस्था देखिँदा देखिँदै पनि अपनाउनु पर्ने सतर्कता नअपनाई कसैले लापरबाही गरी कुनै सवारी चलाएबाट कुनै मानिसलाई किची, ठक्कर लागि वा कुनै किसिमले सवारी दुर्घटना भई सवारीमा रहेको वा सवारी बाहिर जुनसुकै ठाउँमा रहे बसेको मानिस त्यस्तो दुर्घटनाको कारणबाट तत्कालै वा सोही चोटको परिणाम स्वरुप २१ दिनभित्र मरेमा त्यसरी सवारी चलाउने व्यक्तिलाई कसूरको मात्रा अनुसार ३ वर्षदेखि १० वर्षसम्म कैद र ३० हजार रुपैयाँदेखि १ लाख रुपैयाँसम्म जरिवाना हुनेछ ।’ लाइसेन्स विना सवारी चलाएर दुर्घटना भएर कसैको मृत्यु भए लाइसेन्स नभएको व्यक्तीलाई सवारी चलाउन दिने सवारीधनीलाई पनि दुई वर्षसम्म सजाय हुने प्रावधान छ ।

यस्ताे छ कानुनी प्रावधान 

गाउँपालिकाको प्रशासकीय भवन निर्माण अन्तिम चरणमा

0

म्याग्दीको धवलागिरि गाउँपालिकाको प्रशासकीय भवन निर्माण अन्तिम चरणमा पुगेको छ । सङ्घीय सरकारको ६० प्रतिशत र गाउँपालिकाको ४० प्रतिशत साझेदारीमा निर्माणाधीन भवनको निर्माणकार्य हालसम्म ७० प्रतिशत सम्पन्न भइसकेको छ ।

गाउँपालिकाका इन्जिनियर लोकेन्द्रबहादुर रावलका अनुसार गाउँपालिकाको वडा नम्बर ३ घट्टेखोलास्थित निर्माणाधीन भवनको हालसम्म ५२ प्रतिशत आर्थिक र ७० प्रतिशत भौतिक प्रगति भएको छ । साझेदारी अनुसारको सङ्घीय सरकारले समयमै बजेट नपठाउँदा भवन निर्माणमा ढिलाइ भइरहेको छ ।

वि.सं.२०७४ साउनमा भएको विशेष गाउँसभामा बहुमतबाट घट्टेखोलामा गाउँपालिकाको स्थायी केन्द्र कायम गर्ने निर्णय भएको थियो । भवन निर्माण भएपछि गाउँपालिकाको कार्यालय र शाखाहरू सबै एउटै छानामुनि हुने गाउँपालिकाका अध्यक्ष प्रेमप्रसाद पुनले बताउनुभयो ।

कूल लागत बजेट सात करोड ७१ लाख ८९ हजार ६६६ रुपियाँमध्ये हालसम्म निर्माण कम्पनीलाई चार करोड पाँच लाख रुपियाँ भुक्तानी भएको इन्जिनियर रावलले जानकारी दिनुभयो । वि.सं २०७९-०३-३ गते भवन बनाउन प्रतिष्ठा-जुम्ली-माछापुच्छ्रे जेभीले गाउँपालिकासँग सम्झौता गरी निर्माण गरिरहेको छ ।

तीन तले भवनमा सभाहल सहित ३१ वटा कोठा तयार हुने छन् । सार्वजनिक शौचालय रहने भवनमा लिफ्ट पनि जडान गरिने छ । क्यान्टिन निर्माण सुरु भएको छ भने कम्पाउन्ड पर्खाल निर्माणकार्य केही समयमै सुचारु हुने गाउँपालिकाले जनाएको छ । आर्थिक वर्ष २०७६-७७ मा स्थानीयवासीले १४ रोपनी जग्गा निःशुल्क उपलब्ध गराएका थिए।

गत वर्ष नै भवन निर्माणकार्य सम्पन्न हुनुपर्नेमा सङ्घीय सरकारले पठाउनुपर्ने बजेट समयमै नपठाउँदा निर्माणमा ढिलाई भएको गाउँपालिकाका अध्यक्ष पुनको भनाइ छ । हाल ३ नम्बर वडामा पर्ने तत्कालीन मुना गाविसको भवनमा तला र कोठा थप गरेर गाउँपालिकाको कार्यालय सञ्चालन हुँदै आएको छ ।

छत्तीस करोड लागतमा फोहोर व्यवस्थापन गर्दै बागलुङ

0

बागलुङ नगरपालिकाले नगरभित्रको फोहोरलाई स्रोतबाटै सङ्कलन गर्ने र ल्यान्डफिल्डसाइटमा प्रोशोधन गरेर बिक्री गर्ने योजना कार्यान्वयनमा ल्याएको छ । नगरपालिकाले नगर क्षेत्रमा सङ्कलन हुने फोहोरलाई पुन: प्रयोग र अन्य फोहरलाई प्रशोधन गर्नेगरी नमूना ल्यान्डफिल्डसाइट निर्माण गरिसकेको छ ।

आधा दशकदेखिको फोहोर व्यवस्थापनको समस्या दीर्घकालीन रूपमा समाधान गर्न नगरपालिकाले फोहर प्रशोधनको जिम्मा समानता अभियान नेपाललाई दिएको हो ।

फोहाेर व्यवस्थापनमा चुनौती व्यहोरिरहेको नगरले समानता अभियान नेपालसँग फोहर व्यवस्थापनको सम्झौता गरेको नगरपालिका प्रमुख वसन्तकुमार श्रेष्ठले बताए। उनका अनुसार स्रोतबाटै फोहर सङ्कलनका लागि बजारभरि १५ हजार डस्विन वितरण गरिएको छ ।

समानता अभियानका चन्द्रकान्त पौडेल र बागलुङ नगरपालिका प्रमुख श्रेष्ठले रु ३६ करोड ७७ लाख लागतमा नमूना फोहर प्रशोधन केन्द्र निर्माणका लागि सम्झौता गरेको नगर कार्यालयले जनाएको छ ।

नगरपालिकाले पाँच प्रतिशत र अभियानले ९५ प्रतिशत आर्थिक भार व्यहोर्दै फोहर व्यवस्थापन गर्न रु ३६ करोड ७७ लाख खर्च हुने छभने प्रशोधनबाट निकालिएको फोहरबाट अत्यावश्यक तथा घरायसी सामग्री बनाउन सकिने श्रेष्ठको भनाइ छ । हाल फोहोर फालिएको बागलुङ–१ स्थित मालढुङ्गामा व्यवस्थापन गरिने बताउँदै उनले प्रशोधन गरिएको फोहोर व्यवस्थापन केन्द्रलाई अध्ययन अवलोकन तथा पर्यटकीयस्थलका रूपमा विकास गरिने जानकारी दिए।

केन्द्रका लागि तत्काल चाहिने केही उपकरण र सवारीसाधन अभियानबाट सङ्कलन गरिने नगरप्रमुख श्रेष्ठले जानकारी दिए। फोहोर व्यवस्थापन गर्दा डम्पिङसाइट दुर्गन्धित नहुने, पुन: उपयोग गरेर फोहरबाटै पैसा कमाउन सकिनेलगायत लक्ष्य राखिएका उनले बताए।

“फोहर व्यवस्थापनको चुनौती बढिरहेको सन्दर्भमा नगरपालिकाले साझेदार निकायसँग मिलेर काम गर्न थालेको छ, नगरपालिको रु दुई करोड लागतमा फोहर प्रशोधन केन्द्र निर्माण गरिसकेको छ, फोहर प्रशोधनको काम यथाशीघ्र सुरु हुन्छ”, श्रेष्ठले भने, “फोहोर प्रशोधन केन्द्र अब दुर्गन्धरहित बनाएर पर्यटकीय केन्द्रका रूपमा विकास गर्नेछौँ ।”

नगरपालिकाले यसअघि तीन प्रकारका बाल्टिन दिएर फोहर सङ्कलनको काम थालिसकेको छ । ती फोहर कसरी सङ्कलन गर्ने भन्नेबारेमा बालबालिकाको इको क्लब गठन गर्ने, अभिभावकलाई सचेतना बढाउने काम पनि गरिने नगरप्रमुख श्रेष्ठले बताए। आगामी दिनमा प्रदूषणरहित नगर बनाउने, बायोग्यास प्लान्ट निर्माण र फोहर व्यवस्थापन नजिकै स्विमिङ पुल बनाउने योजना रहेको उनले उल्लेख गरे।

उक्त स्थानमा तीन खण्ड बनाएर कुहिने, नकुहिने, सिसाजन्यलगायत खतरा फोहरको व्यवस्थापन गर्न केही संरचनासमेत नगरपालिकाले बनाइसकेको छ । विसं २०५४ देखि नगरपालिकाले एक दशकसम्म कालीगण्डकी किनारमा फोहर फालेको थियो। कुहिने र नकुहिने फोहर एकै ठाउँमा फाल्दा यहाँको १० रोपनी जग्गा भरिएको थियो । कुहिने फोहर कम्पोस्ट मल बनाउने र नकुहिने प्लास्टिकजन्यलाई पुन: प्रयोगमा पठाउने लक्ष्य राखिएको नगर कार्यालयले जनाएको छ ।

किन्ने हो ऐँसेलु ?

0

कुनैताका वनपाखा चहारेर खाइने ऐँसेलु हिजोआज राजमार्ग छेउछाउ किनमेल भइरहेको भेटिन्छ । स्वादिष्ट र गुणकारी फल ऐँसेुल कपितयका लागि आयआर्जनको स्रोत बनेको छ । पाखापखेराबाट दु:खजिलो गरी टिपेर ल्याएको एँसेलु बेच्नेमा महिला र बालबालिका बढी हुन्छन् । वसन्त याममा मध्यपहाडी लोकमार्गअन्तर्गत कास्कीको अन्नपूर्ण गाउँपालिका–३ काँडेमा ऐँसेलु बेच्नेको लर्को देखिन्छ ।

पहाडी भेगका अन्य सडकमार्गमा पनि ऐँसेलुको किनबेच हुने गर्छ । हिउँदको फुर्सदिलो समयमा ऐँसेलु टिप्नु र बेच्नु स्थानीयवासीको दैनिकी जस्तै बन्ने गरेको छ । काँडेकी मनमाया विकले वनपाखा पुगेर ल्याएको ऐँसेलुलाई मल्लाताको हरियो पातमा बेरेर बेच्ने गरेको सुनाइन्। बिहानमा ऐँसेलु टिप्ने र दिउँसो राजमार्गमा ल्याएर बेच्ने गरेको उहाँले बताउनुभयो । “ऐँसेलु बेचेको पैसाले सामान्य घरखर्चको जाहो हुन्छ”, उनले भनिन्, “बालबालिकाले कापीकलम किन्ने पैसा जुटाउँछन् ।”

काँडा छिचोलेर ऐँसेलु टिप्ने काम सजिलो भने नहुने उनीहरूको अनुभव छ । थोरै भएपनि नगद आर्जन हुने देखेर स्थानीयवासी ऐँसेुल बेच्न लालयित देखिएका हुन् । महिलाहरूले टपरी झैँ खिपेको सोली आकारको हरियो पातमा ऐँसेलु राखेर बेच्ने गर्छन् । एउटाको मूल्य रु एक सय राखिएको छ । कुनै दिन त एकै जनाले दुई हजारसम्मको ऐँसेलु बेच्ने गरेका छन् । दैनिक ज्यालादारी कामको भन्दा धेरै पैसा आउन थालेपछि ऐँसेलुतिर आकिर्षत भएको महिलाहरू बताउँछन् ।

राजमार्गमा यात्रा गरिरहेका यात्रुले गाडी रोकेर ऐँसेलु किन्ने गर्छन् । कतिपयले चाख मानेर ऐँसेलु किन्ने गरेपनि कोहीले भने वास्तै नगर्ने स्थानीयवासीको बताउँछन् । ऐँसेलुको किनमेल हुन थालेपछि फुर्सदको सदुपयोग भएको छ । घरगुजारा चलाउन पैसाको पनि जोहो हुन थालेको छ । अधिकांश सहरीया मानिसको रोजाइमा ऐँसेलु पर्ने गरेको छ । विदेशी पर्यटकले पनि किनेर खाने गरेका छन् ।

लोकमार्गले छोएको कास्कीको फेँदी कटेपछि नागडाँडा, काँडे, लुम्ले, नयाँपुलसम्मै वसन्त याममा एसेलु बेच्नेहरु भेटिन्छन् । बिदाका दिनमा बालबालिका पनि ऐसेलु बेच्न निस्कन्छन् । वयस्क पुरुष भने यो काममा खासै भेटिदैँनन् । शनिबारको फुर्सद पारेर बालबालिकाहरू गाउँ नजिकैको वनबाट ऐसेलु टिपेर ल्याउर बेच्ने गर्छन् । पहिलेपहिले वनपाखा धाएर ऐसेलु, चुत्रोलगायत फल खाने चलन थियो । पछिल्लो समय त्यो क्रम हट्दै गएको छ । चैतदेखि जेठसम्म डाँडापाखामा ऐँसेलु पाक्ने गरेको गरेको छ ।

ऐँसेलुबाट जुस, वाइन पनि बनाउन सकिने वनस्पती विज्ञहरू बताउँछन् । वनमा यसै खेर जाने फलबाट लाभ लिन सक्नुपर्ने उनीहरूको भनाइ छ । मझौला काँडेदार बुट्यान (झाडी) मा ऐँसेलु फल्छ । पहाडी भेगको सातसय देखि दुई हजार मिटरसम्ममा ऐँसेलु पाइन्छ । यो फल रसिलो र गुलियो हुन्छ । ऐँसेलु प्रकृतिमा आफै उम्रेर वर्षौँसम्म टिक्ने वनस्पति हो । अपच भएको अवस्थामा ऐँसेलु प्रयोग गर्नु लाभदायी मानिन्छ ।

वनस्पती विज्ञका अनसार ऐँसेलुमा भिटामिनसीसहित सुक्ष्म पोषक तत्व पाइन्छ । ऐँसेलुको जरामा पनि औषधीय गुण हुन्छ । यो पूर्ण रूपमा जैविक फल हो । यो फल नेपालको अधिकांश पहाडी भेगमा पाइन्छ । नेपालसहित भारत, चीन र पाकिस्तानमासमेत पाइने यो फल रङ्गका आधारमा तीनथरिको हुन्छ ।  रासस

error: Content is protected !!