माध्यमिक शिक्षा परीक्षा (एसईई)मा म्याग्दीको नतिजालाई विश्लेषण गर्ने हो भने निकै निराश हुनुपर्ने देखिन्छ । जिल्लाभित्रका १२ विद्यालयमा एक जना पनि विद्यार्थी उत्तीर्ण हुन सकेनन् । त्यसैगरी साधारणधार तर्फ १ जना मात्रै विद्यार्थी उत्र्तिणा गर्ने विद्यालयको संख्या एघार रहेको छ । संस्थागत र सामुदायिक गरी ७५ विद्यालयमा बेनीको लिटल गार्डेन एकेडेमी, बावियाचौरको डनिङ बोर्डिङका विद्यार्थीले सतप्रतिशत ग्रेड प्राप्त गरेका छन् भने ७३ विद्यालयका विद्यार्थीले कुनै न कुनै विषयमा ननग्रेड (एनजी) को सूचीमा छन् ।

यसपटकको यो नजिता हेर्दा सन्तोष लिने ठाउँ छैन । ११ सय ४६ विद्यार्थी ‘नन् ग्रेडेड’मा परे । यीमध्ये विद्यार्थी दुई वटासम्म विषय लागेका ३१ प्रतिशत रहेका छन् । दुईभन्दा बढी विषयमा न्यूनतम ग्रेड ल्याउन नसकेका ३२ प्रतिशत छन् । म्याग्दीमा परीक्षामा सहभागि भएकामध्ये ६२.२६ प्रतिशत परीक्षार्थीले ननग्रेड (एनजी) ल्याएको नतिजाले देखाउँछ । एसईईमा सहभागी भएका विद्यार्थीमध्ये ३७.७४ प्रतिशत विद्यार्थीमात्रै कक्षा ११ का लागि योग्य भएको सार्वजनिक नतिजाले देखाएको छ ।

म्याग्दीमा सरकारी लगानीको अभावमा समुदायले समेत सहयोग गरी चलेका हिमाञ्चल मावि, पाउद्धार मावि,किसानी चन्द्राकुन्ता मावि, गौबमबस्त मावि, लमसुङ मावि, निस्कोट मावि, जनता माविको नतिजा निल हुदाँ अभिभावक, विद्याथी मात्रै होइन विद्यालयको शैक्षिक गतिविधिमै प्रश्न पनि उब्जिएको छ।

अहिले विद्यार्थी फेल भएको होइन, शिक्षकको पढाउने क्षमता, पठन पद्धति र संरचनागत कमीकमजोरी,सामुदायिक विद्यालयमा मागअनुसार दरबन्दी नहुनुले गुणस्तर कमजोर बनिरहेको छ। शिक्षालाई प्रतिस्पर्धी, प्रविधिमैत्री र उत्पादनमुखी बनाउने तर्फ तीनै तहको सरकार असफल भएको हो । अहिले च्याट जीपीटी, एआईको समयमा जुन प्रकारको प्रश्न सोधिएको र प्रश्न सोधिन्छ, यो एकदमै पुरातन छ । कक्षाकोठाको सिकाइ पनि रचनात्मक हुन सकेको छैन ।

शिक्षकले पनि परीक्षा कसरी लिइन्छ भनेर पढाउनुपर्छ । परीक्षा, विद्यार्थीको वास्तविक प्रतिभाको जाँच गर्ने रचनात्मक तरिका छैन । नतिजा कमजोर हुनमा अन्य तत्व पनि कमजोर देखिन्छ । नतिजा कक्षा एसईईको मात्र बिग्रिएको होइन। कक्षा ८ को पनि बिग्रिएको स्थानीय तहको तथ्याङ्कले देखाउँछ ।

सामुदायिक विद्यालयको नतिजा खस्कनुमा राजनीतिक दलहरूले विद्यालयलाई भर्तीकेन्द्र बनाउनु पनि हो । नीजि स्रोतबाट राखिएका शिक्षकहरूमा क्षमता भन्दा पहुँचले बढी काम गरेको छ । यो समस्या आधारभुत तहमा डरलाग्दो छ । यो कार्य जारी रहेसम्म शिक्षा क्षेत्रमा सुधार हुँदैन, शिक्षा क्षेत्रलाई भर्तीकेन्द्र बनाउन जुन दिनसम्म रोकिँदैन, त्यो दिनसम्म शिक्षा यस्तै हुन्छ ।

म्याग्दीका स्थानीय सरकारले सामुदायिक विद्यालयको स्तर बढेको भनेर जुन प्रकारको प्रचार गरिरहेको छ, त्यो भ्रम मात्रै रहेछ भन्ने सार्वजनिक भएको परिणामले देखाउँछ। त्यसैले अब शुन्य नतिजा ल्याउने विद्यालयलाई तत्कालै शैक्षिक क्यालेन्डर बनाउने र सबै सामुदायिक विद्यालयमा आन्तरिक परीक्षा, अतिरिक्त कक्षालाई परीक्षा केन्द्रित नभई नियमित सञ्चालन गर्ने गरी बहस गर्नुपर्छ । परीक्षा सुधार गर्ने शिक्षकलाई पुरस्कार र दण्डको व्यवस्था गर्नुपर्दछ ।

शिक्षकले पढाए नपढाएको अनुगमन गर्नुपर्दछ । फेल हुनुमा विद्यार्थी दोषी छैनन् । शिक्षकको भूमिका अहम् रहन्छ । निजी क्षेत्रबाट सञ्चालित विद्यालयलाई पनि तिनले गरेको योगदानका लागि राज्यले प्रोत्साहन दिनुपर्छ । शिक्षकलाई दण्ड र पुरस्कारको व्यवस्था गर्नुपर्छ । यसपटक एसईईमा उत्तीर्ण हुने विद्यार्थीलाई हार्दिक बधाई तथा पुरक परीक्षाको तयारीमा रहेका विद्यार्थीलाई शुभकामना । बेनी साप्ताहिक पत्रिकाबाट साभार

म्याग्दीको रघुगङ्गा र अन्नपूर्ण गाउँपालिकाका विभिन्न ठाउँमा वर्षात्सँगै पहिरो खस्न थालेपछि मुस्ताङलाई राष्ट्रिय राजमार्गसँग जोड्ने बेनी–जोमसोम सडकमा यातायात सेवा प्रभावित बनेको छ।

सडकमाथिबाट निरन्तर पहिरो खस्न थालेपछि म्याग्दीको उत्तरी क्षेत्र हुँदै मुस्ताङलाई राष्ट्रिय राजमार्गसँग जोड्ने बेनी–जोमसोम–कोरला सडकमा दैनिकजसो यातायातका साधन आवतजावत बन्द हुन थालेको हो।

सडक अवरुद्ध हुँदा म्याग्दीको रघुगङ्गा, अन्नपूर्ण गाउँपालिका, मुस्ताङका सर्वसाधारणका साथै तीर्थयात्री र पर्यटक घन्टौँसम्म जाममा पर्ने गरेका अन्नपूर्ण गाउँपालिकाका अध्यक्ष भारतकुमार पुनले बताए।

‘रघुुगङ्गा गाउँपालिकाको बैसरी, सिरुवारी र अन्नपूर्णको गुइठेभिरको पहिरो बर्खायामको सुरुआतसँगै सक्रिय भएका छन्’, बुधवार बेनीदेखि पोखरेबगर जाने क्रममा छ घन्टा बैसरीको लाममा फसेका उनले भने, ‘अन्नपूर्णको नौलीबगर, खामभित्ता, तितर, रुप्से, काभ्रेभिर, घोप्टेभिरदेखि मुस्ताङको लेतेसम्म बर्खायामको यात्रा जोखिम र सास्तीपूर्ण बनेको छ।’

मुस्ताङको थासाङ गाउँपालिका–४ लेतेका सोमविर परियारले बैसरीमा पहिरो खसिरहने र सडक अवरुद्ध हुने समस्याले यात्रुलाई समयमा गन्तव्यमा पुग्न समस्या भएको बताए। ‘पहिरो खस्न रोकिएको मेसो पारेर वारपार गर्नुपर्छ’, उनले भने, ‘हिँडिरहेको अवस्थामा कुन बेला पहिरो खसेर पुर्छ भन्ने जोखिम र त्रास छ।’

रघुगङ्गा गाउँपालिकाको २ र ३ नम्बर वडामा पर्ने बैसरीमा सडकमाथिको करिब चार सय मिटर चौडाइ र पाँच सय मिटर लम्बाइको पाखो पहिरोमा परिणत भएको छ। सडकमाथि पहाडको डिल छ। पहाडमाथिको पाखो सडकबाट देखिँदैन। पाखोबाट खस्ने ढुङ्गा र पहिरोले गुडिरहेका सवारी साधनलाई क्षति पुग्ने, यात्रुलाई चोटपटक लाग्ने गरेको सवारी चालक सुरेश सेञ्चुरीले बताए।

दुई वर्षअघि बैसरीमा सिर्जना भएको पहिरो गत वर्षपछि सक्रिय बनेको हो। गत वर्ष बैसरीको पहिरोमा पुरिएर एकजना सवारी चालकको ज्यान गएको थियो। मङ्गलवार जोमसोमबाट बेनीतर्फ जाँदै गरेको बा ०२६ च ७०५३ नम्बरको इको भ्यान पुरिएको थियो। यसअघि जेठ अन्तिम साता गुइठेभिरमा गुड्दै गरेको बोलेरो जिपमाथि पहिरो खसेर पुरिएको थियो।

पहिरो प्रभावित क्षेत्रमा वैकल्पिक सडकबाट यातायात सञ्चालनको सम्भावना पनि छैन्। ७६ किलोमिटर दूरीको बेनी–जोमसोम सडकमा सीधा यातायात सञ्चालन नहुँदा आवतजावतका साथै आलुलगायत कृषिउपज निकासी प्रभावित भएको छ। बेनी–जोमसोम–कोरला सडक आयोजनाका प्रमुख ध्रुवकुमार झाका अनुसार १४ वटा पहिरो छन्।

‘पहिरो र कटान रोकथामका लागि मागिएको बजेट प्राप्त नहुँदा काम गर्न समस्या भएको छ’, उनले भने, ‘बर्खायाममा सडक मर्मत र यातायात सञ्चालनका लागि सडक विभागको उपकरण र प्राविधिकलाई खटाएका छौँ।’

सडक निर्माण गर्दा पहिरो जाने सम्भावित क्षेत्रको अध्ययन नभएको र त्यहीअनुरुप डिपिआर निर्माण नगरिएकाले नियन्त्रणका लागि विस्तृत अध्ययन गरेर योजना सञ्चालन गर्न भौतिक पूर्वाधार विकास तथा यातायात व्यवस्था मन्त्रालयमा योजना र बजेट माग गरिएको थियो।

बैसरी पहिरोको बुधवार स्थलगत निरीक्षण गर्नुभएका प्रमुख जिल्ला अधिकारी लक्ष्मण ढकालले अल्पकालीन रुपमा पहिरो नियन्त्रण, यातायात सञ्चालनका लागि सडक विभागका उपकरण, प्राविधिक, मजदुरका साथै सुरक्षा निकायलाई पनि परिचालन गरिएको जानकारी दिए। रासस

म्याग्दीको मंगला गाउँपालिका-१, कुहुँको दिपशिखा माध्यमिक विद्यालयमा जुनियर डिभिजन तालिम सुरु भएको छ । नेपाली सेनाको राष्ट्रिय सेवा दलद्वारा सञ्चालित जुनियर डिभिजन तालिम यसवर्ष दिपशिखा माविमा सञ्चालन गरिएको हो । शत्रुभञ्जन गुल्म अर्थुङ्गे व्यारेक म्याग्दीमार्फत पहिलोपटक मंगला गाउँपालिकामा सञ्चालित तालिममा ७९ दिनसम्म विद्यालयमा चल्ने तालिममा सैद्धान्तिक सैन्यज्ञानका साथमा एरोविक्स, मास पिटी, तेक्वान्दो पिटी, खुकुरी ड्रिल र नक्सा अध्ययन सिकाइन्छ।

७९ दिनको तालिमपछि २१ दिने क्याम्प तालिम नेपाली सेनाले तोकेको स्थानमा हुन्छ । २१ दिन चल्ने क्याम्प तालिममा खोज उद्धारदेखि मास पिटी, भीडमा बोल्ने तरिका र नेतृत्व विकास सम्मको तालिम लिन गरिन्छ । खोज, राहत, उद्धार र प्राथामिक उपचारमा सेवा जस्ता व्यवहारिक ज्ञान समेत प्राप्त हुने भएकाले यसअगाडी म्याग्दीमा सञ्चालित तालिममा विद्यार्थीहरुको आकर्षण बढेको थियो ।

गतबर्ष बेनी नगरपालिका वडा नं ५ पुलाचौरको जनकल्याण माविमा सञ्चालन गरिएको थियो । यो तालिम लिएकालाई भविस्यमा नेपाली सेनामा जागिरका लागि समेत केही सहज हुन्छ भने कुनैपनि बेला आफ्नो सुरक्षामा तालिममा सिकेका सीपलाई प्रयोग गर्न सकिन्छ ।

तालिमका क्रममा विद्यार्थीहरुले खाजा, ड्रेस नेपाली सेनाबाटै प्राप्त गर्दछन् ।नेपाली सेनाको गुल्ममा तालिम दिनका लागि राष्ट्रिय सेवा दलबाट समेत प्रतिनिधि आउने छन् । तालिममा छात्र १८ जना र छात्रा १८ गरी ३६ जनाको सहभागिता रहेको विद्यालयका प्रधानाध्यापक डा. नन्दबहादुर खत्रीले बेनीअनलाइनलाई जानकारी दिनुभयो ।

तालिमलाई प्रभावकारी तवरले सञ्चालन गर्ने विद्यालय व्यवस्थापन समितिका रविन पुनले बताउनुभयो । अनुशासनपूर्वक तालिममा सहभागी भएर सक्रियताका साथ तालिम लिन सहभागी विद्यार्थीहरुलाई अनुरोध गर्नुभयो । विद्यार्थीहरुको व्यक्तित्व र नेतृत्वको विकास गर्न तथा विद्यालयको चौतर्फी विकासका लागि तालिमले सघाउने विद्यालयले जनाएको छ ।